Henryk Bednarski to postać, która wywarła znaczący wpływ na rozwój turystyki górskiej w Polsce. Urodził się 11 grudnia 1882 roku w Płocku, a swoje życie poświęcił nie tylko wspinaczce, ale również ratownictwu górskiemu.
Jako ratownik TOPR, Bednarski odgrywał kluczową rolę w akcjach ratunkowych w Tatrach, co świadczy o jego wyjątkowych umiejętnościach i zaangażowaniu w bezpieczeństwo turystów. Oprócz tego, był również narciarzem oraz instruktorem narciarskim, co podkreśla jego wszechstronność w dziedzinie sportów zimowych.
Jego działalność, zarówno w zakresie ratownictwa, jak i narciarstwa, pozostawiła trwały ślad w historii polskich górskich aktywności.
Życiorys
Henryk Bednarski przyszedł na świat w nizinach, jednak już w 1905 roku zdecydował się na przeprowadzkę do Zakopanego. Jego decyzja miała swoje źródło w pragnieniu unikania służby wojskowej w carskiej armii. W początkowych latach swojej kariery zawodowej, Bednarski pracował jako mistrz murarski, w tym czasie brał udział w budowie popularnego schroniska „Murowaniec”. W latach 1914–1917 wstąpił do Legionów Polskich, gdzie podlegał pod dowództwo Mariusza Zaruskiego.
Jako uznany taternik, Henryk odnotował swoje miejsce w historii, będąc częścią zespołu, który po raz pierwszy osiągnął południową ścianę Zamarłej Turni w 1910 roku. Przez swoje życie w Tatrach zdobył 25 szczytów w ramach pierwszych wejść taternickich – 11 latem oraz 14 zimą. Wśród jego zimowych osiągnięć należy wymienić zdobycie Granatów, Gąsienicowej Turni, a także Małej Buczynowej Turni, gdzie jako pierwszy postawił stopy na tych niezdobytych wcześniej szczytach. Zimowa aktywność Bednarskiego uwieńczona była również udanymi zdobyczami w Alpach, gdzie zdobył m.in. Hoher Sonnblick i Großvenediger.
Jego znakomita sprawność fizyczna i umiejętności taternickie dały mu możliwość wielokrotnego zdobywania Zamarłej Turni, z czego raz pokonał ją w towarzystwie niedoświadczonej taterniczki, którą prowadził na szczyt, używając lin. Jego imię upamiętnia droga klasyczna na Zamarłej Turni oraz zachód w Granatach.
W roku 1912 Henryk stał się aktywnym członkiem Sekcji Narciarskiej PTT, a także instruktorem narciarskim, co zaowocowało licznymi zorganizowanymi przez niego zawodami narciarskimi. Samodzielnie startował w zróżnicowanych konkurencjach: biegowych, zjazdowych oraz biegach z przeszkodami. Jego umiejętności były uznawane, zwłaszcza po udziale w zawodach narciarskich w austriackich Alpach, gdzie w 1910 roku przywiózł nowatorską ideę stosowania dwóch kijków narciarskich, które znacznie ułatwiały poruszanie się w górach. Uczestniczył również w długich rajdach narciarskich, a jednym z jego największych osiągnięć było przebycie trasy z Kazimierzem Schiele w 1926 r. w niecałe 14 godzin, pokonując trasę Zakopane – Hala Goryczkowa – Kasprowy Wierch – Dolina Wierchcicha – Zawory – Wrota Chałubińskiego – Morskie Oko – Opalone – Dolina Pięciu Stawów Polskich – Zawrat – Zakopane.
Bednarski nie tylko odnosił sukcesy w taternictwie i narciarstwie, ale także był jednym z czołowych ratowników tatrzańskich. Uczestniczył w wielu akcjach ratunkowych, w tym w tragicznie zakończonej akcji TOPR na Małym Jaworowym Szczycie w 1910 roku oraz w poszukiwaniach Wincentego Birkenmajera w 1933 roku. W okresie międzywojennym stał się rozpoznawalną postacią w Zakopanem, znaną ze swojego ciętego humoru i kontrowersyjnych zachowań – w 1928 roku dał się sfotografować nago na nartach. Jego życie tragicznie zakończyło się po aresztowaniu przez gestapo w 1940 roku. Po umieszczeniu w Palace i przewiezieniu do Auschwitz, zmarł z wyczerpania miesiąc po wyzwoleniu obozu w Dachau.
Ordery i odznaczenia
Henryk Bednarski, znany jako taternik, zdobył wiele zaszczytów w swoim życiu. W szczególności wyróżniono go za jego osiągnięcia oraz wkład w rozwój turystyki górskiej.
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 19 marca 1931 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 8 lipca 1925 roku.
Przypisy
- Zofia i Witold H. Paryscy: Internetowa Wielka encyklopedia tatrzańska. [dostęp 06.09.2012 r.]
- Wojciech Szatkowski: e-zakopane.info Henryk Bednarski – życie jak narciarski szus. [dostęp 12.11.2010 r.]
- Zamarła Turnia w Góry – górski magazyn sportowy. [dostęp 12.11.2010 r.]
- Alfons Filar, Michał Leyko: Palace Katownia Podhala – Tajemnice Lochów Gestapowskiej Placówki w Zakopanem, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970 r.
- M.P. z 1931 r. nr 75, poz. 123 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
- M.P. z 1925 r. nr 156, poz. 704 „w uznaniu obywatelskiej, ofiarnej, z narażeniem życia pełnionej służby ratowniczej w „Tatrzańskiem Pogotowiu Ratunkowem” w Zakopanem”.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Paweł Halaba | Marek Rzepka | Bogdan Grabarczyk | Michał Lemaniak | Marcin Różalski | Artur Kapela | Szymon Marciniak | Sebastian Rajewski | Mirosław Grabarczyk | Tomasz Wiśniewski (piłkarz ręczny) | Ryszard Jedliński | Piotr Soczewka | Przemysław Witkowski (piłkarz ręczny) | Łukasz Sekulski | Maciej Tokaj | Aleksander Olkowski | Adam Twardo | Damian Piórkowski | Bartosz Kwolek | Robert Kalinowski (strongman)Oceń: Henryk Bednarski (taternik)