Kazimierz Brzozowski urodził się 24 marca 1872 roku w Płocku, a swoje życie zakończył 25 lutego 1952 roku w Łodzi. Był on wielofunkcyjną postacią – przede wszystkim lekarzem, ale również przedsiębiorcą, który posiadał drukarnię oraz litografię w Łodzi.
Jego działalność w dziedzinie medycyny oraz przemysłu drukarskiego przyczyniła się do rozwoju lokalnej społeczności. Brzozowski to przykład wielkiego zaangażowania i interdyscyplinarnego podejścia do życia oraz pracy.
Życiorys
Wniosek z dnia 22 marca 1899, złożony do władz gubernialnych w Piotrkowie Trybunalskim, dotyczył uzyskania koncesji na prowadzenie drukarni. Kazimierz Brzozowski uzasadnił swoje podanie niskimi dochodami z praktyki lekarskiej, które były skutkiem intensywnej konkurencji wśród innych lekarzy. Pozytywną decyzję otrzymał 12 maja 1899, co umożliwiło mu uruchomienie dwóch pras w lokalu znajdującym się przy ul. Piotrkowskiej 113.
Drukarnia specjalizowała się w produkcji różnych materiałów, takich jak akcydensy, tabele, rachunki, cenniki, katalogi oraz afisze i zaproszenia. Ponadto, działalność litograficzna koncentrowała się głównie na tworzeniu kolorowych etykiet dla produktów przemysłowych oraz opakowań z nadrukiem. W 1899 roku udało mu się również wydać pięć niewielkich publikacji o charakterze dziełowym, a w tym czasie w zakładzie pracowało około dwudziestu osób.
Od 1900 roku, Kazimierz Brzozowski zaczynał współpracować z drukarnią E. Skowrońskiego z Warszawy, gdzie drukował kalendarze książkowe pod nazwą „Łodzianin”, osiągając sukces w kolejnych pięciu rocznikach. W roku 1900 drukarnia została przeniesiona na ul. Zawadzką 12 (obecnie ul. Adama Próchnika), gdzie nastąpiła jej rozbudowa. W 1904 roku zakład przeniósł się na ul. Zachodnią 37. Struktura ta stała się jedną z większych artystycznych litografii oraz drukarni nakładczych w regionie, gdzie zrealizowano 25 zleconych tytułów oraz pięć wydanych samodzielnie.
W drukarni tej drukowano również „Gońca Łódzkiego”, którym Brzozowski pełnił rolę wydawcy. Po odmowie władz na sprzedaż zakładu redaktorowi tej gazety, Stanisławowi Książkowi, z dnia 1 lutego 1906, sytuacja zmieniła się 29 maja tego samego roku, kiedy to Książek oraz Jan Żółtowski dołączyli jako współwłaściciele drukarni. Od tego momentu Książek został współwydawcą gazety, a Żółtowski objął rolę redaktora odpowiedzialnego. Wkrótce Książek i Żółtowski stali się całkowitymi właścicielami „Gońca Łódzkiego”, który angażował się w bieżące sprawy polityczne i społeczne, co prowadziło do konfliktów z cenzurą. Ostatecznie, ostatni numer gazety ukazał się 15 marca 1906, a pismo zostało zawieszone i ostatecznie zlikwidowane.
W latach 1899–1906 w drukarni K. Brzozowskiego i S-ki wydano ponad 30 publikacji, z których część miała charakter dziełowy. Znalazły się wśród nich dwie powieści oraz jedno opowiadanie autorstwa Władysława, brata Stanisława Książka, który pisał pod pseudonimem Julian Łętowski. Inne wydane pozycje obejmowały powieści, nowele, podręczniki szkolne oraz wiele okolicznościowych broszur. Znaczną część produkcji stanowiły akcydensy o zróżnicowanym asortymencie.
Po 3 lipca 1906 roku, właścicielem drukarni K. Brzozowskiego i S-ki został Stanisław Książek, który wkrótce zainicjował wydawanie nowej gazety polskiej pod nazwą „Kurier Łódzki”. W 1937 roku, Kazimierz Brzozowski mieszkał w Łodzi przy ul. J. Kilińskiego 78, gdzie figurował w wykazie mieszkańców jako doktor medycyny.
Przypisy
- Księga adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego (...) Rocznik 1937-1939, Łódź [1937?] dz. II s. 57
- Strzałkowski Jacek Drukarnie i księgarnie w Łodzi do 1944 roku, Łódź 1999 r., s. 45
Oceń: Kazimierz Brzozowski