Radziwie (Płock)

---

Opis

Radziwie, jako wioska duchowna, cofnęło nas w czasie do roku 1542, kiedy to znajdowała się w rękach prebendalnych płockiej kapituły katedralnej. Zlokalizowana w drugiej połowie XVI wieku w powiecie gostynińskim, będącym częścią województwa rawskiego, wieś ta ma bogatą historię. Warto zaznaczyć, że 1 kwietnia 1923 roku dawna wioska Radziwie została formalnie przyłączona do Płocka.

Nie sposób pominąć wydarzeń z stycznia 1982 roku, gdy Radziwie nawiedziła katastrofalna powódź. Część lokalnej społeczności, która straciła swoje domy, została ewakuowana do nowo wzniesionych bloków mieszkalnych w Podolszycach Północ.

W dzielnicy można znaleźć parafię pw. św. Benedykta, która odgrywa ważną rolę w życiu mieszkańców, a także cmentarz parafialny, będący świadkiem dziejów tej społeczności.

Na przestrzeni wieków istniał tutaj również ufortyfikowany dworek, który pełnił funkcje defensywne za czasów feudalnych, a niegdyś był administrowany przez palatyna (wojewodę) Władysława Hermana – Sieciecha. W Radziwiu znajdowała się murowana kaplica św. Benedykta, obsługiwana przez benedyktynów, o czym wspomina znany kronikarz Gall Anonim w swojej relacji z wczesnego średniowiecza.

Już w XIII wieku osiedle zyskało na znaczeniu dzięki portowi rzecznemu i osadzie handlowo-rzemieślniczej, co ukazuje jego dynamiczny rozwój. Natomiast z XVI wieku z Radziwia pochodził znany aptekarz, Klemens, który uzyskał obywatelstwo Starej Warszawy w 1557 roku, co świadczy o zamożności i prestiżu osady.

Mieszkańcy Radziwia mieli kluczową rolę w katedralnej społeczności Płocka, pełniąc funkcje strażników oraz obsługując dzwonnicę katedralną. Ważnym przedstawicielem tej społeczności był Aleksander Zalewski, przyrodnik i profesor Uniwersytetu Lwowskiego, znany z cenionych badań naukowych.

Historia Radziwia nie jest jednak wolna od nieszczęść. Osada była wielokrotnie dotknięta powodziami, takimi jak te w 1915 i 1982 roku. W 1939 roku, w czasach II wojny światowej, wieś stała się także siedzibą dowództwa ppłk. dypl. Stanisława Sadowskiego, odpowiedzialnego za obronę mostów na Wiśle.

W trakcie okupacji Niemcy założyli w Radziwiu karny obóz pracy dla kobiet, co dodało kolejny trudny rozdział do historii tego miejsca. Obecnie Radziwie znane jest także z Rodzinnych Ogrodów Działkowych, takich jak „Nadwiślański”, „Oaza” i „Złote Piaski”, które stają się oazą spokoju dla mieszkańców.

Grunty radziwiskie

Grunty radziwskie mają bogatą historię, sięgającą dawnych czasów, kiedy to ich nazwy nadawane były na podstawie różnych cech charakterystycznych dla mieszkańców lub gleby, którą uprawiano. Najbardziej urodzajną i bezpieczną częścią Radziwia jest Wiszpole, znane również jako Persja. Pojęcie to jest trudne do wyjaśnienia, ale przypuszcza się, że pierwotnie mogła to być Wierzchpol, ponieważ leżała najwyżej w stosunku do innych rejonów i nie była zalewana nawet w przypadku powodzi. Dzięki tej lokalizacji, Wiszpole miało największe zagęszczenie budowlane, jak również grunty sprzyjające uprawie warzyw i hodowli bydła.

Kolejną „dzielnicą” jest Persja, która budzi wiele pytań dotyczących swojego pochodzenia. Mieszkańcy tej części Radziwia, z uwagi na wyższy status materialny, często oddzielali się od innych radziwiaków. Współżycie sąsiedzkie utrzymywano głównie z mieszkańcami Psiej Górki, co dawało im większe poczucie bezpieczeństwa w czasie wysokich stanów wód Wisły.

Psia Górka, nazwana tak od psów, które w ostatnich latach zdominowały tę okolicę, początkowo była nazywana po prostu Górką. Jej położenie tuż nad brzegiem Wisły pozwalało mieszkańcom skutecznie bronić się przed zalewami. Niestety, życie w Psiej Górce często wiązało się z trudnościami, a mieszkańcy skarżyli się na kradzież warzyw i kartofli z sąsiednich pól.

Dalej za Psigórką rozciągają się tak zwane grunty poduchowne, których nazwa dziś znana jest tylko nielicznym. Nazwa ta prawdopodobnie wiąże się z dawnymi gruntami kościelnymi, gdzie niegdyś stał kościół, zniszczony przez wody rzeki. Mówi się również, że w tym rejonie istniał cmentarz.

Następnie, znajduje się Osiny lub Łysiny, charakterystyczna dzielnica dla osób biedniejszych, gdzie gleba była piaszczysta i nieurodzajna. Wiatr niósł ślady białego piasku, co sprawiło, że ziemia była „łysa”. W tej okolicy osiedlali się najczęściej ubodzy radziwiacy oraz migranci z pobliskiego Płocka, którzy wydobywali niewielkie kawałki ziemi, by budować swoje domy.

Kolejna „dzielnica” to Łożyce, której nazwa pozostaje zagadką dla współczesnych mieszkańców. Łożyce to urodzajna ziemia, często określana przez radziwiaków jako „słodka” i sprzyjająca uprawom warzywnym. Rozciąga się od dawnych granic elektrowni aż po Popłacin.

Ponadto, Nort, znany również jako Nurt, leży na południe od Wiszpola. To najniżej położona część Radziwia, a jej nazwa może być związana z dawnym korytem Wisły. Legendy głoszą, że Radziwie kiedyś było wielką wyspą. Ciekawe ślady historyczne, takie jak piaski, wciąż można dostrzec za Nurt w kierunku południowym pod Górami.

Pańskie Łąki z kolei to tereny, które należały do Państwowego Gospodarstwa Rolnego Góry. Mieszkańcy Radziwia utożsamiają te łąki z dziedzictwem carskiemu pupilowi, generałowi Furmanowi. W okolicy Nort rozciągają się tereny potocznie nazywane furmańszczyzną.

Radziwiacy mówią, że obecne Radziwie znajduje się już na trzecim miejscu w swojej okresowej historii, znacząco oddalając się od rzeki. Oznaczenie „stare lądy” odnosi się do terenów na południowym brzegu Wisły oraz kęp wiślanych. Tamte łąki, znajdujące się obok Dzierzązni, służą jako rezerwa paszowa dla lokalnych gospodarzy, a ich podział wciąż trwa.

Przydatki I i II to obszary rozciągające się od radziwskiej stacji PKP w kierunku lasów Krzywy Borek. Były to pola niezabudowane, piaszczyste i dość mało urodzajne. Ponadto, ogrody to dzielnica, znana z sadów owocowych, zamieszkana przez bardziej zamożnych gospodarzy.

Na koniec, baraki to nazwa, która powstała stosunkowo niedawno. Zamieszkana przez ludzi przybyłych z różnych stron, spotykała się z niechęcią ze strony rodowitych radziwiaków, którzy postrzegali tych obcych bardziej jako zagrożenie niż sąsiadów.

Atrakcje turystyczne Radziwia

Radziwie to miejsce, które oferuje liczne atrakcje turystyczne, które z pewnością przyciągną uwagę każdej osoby odwiedzającej tę malowniczą okolicę.

Jednym z ważniejszych zabytków jest kościół św. Benedykta, zbudowany w 1898 roku. Ten neogotycki obiekt nie tylko zachwyca swoją architekturą, ale również stanowi istotny punkt życia lokalnej społeczności.

Innym interesującym miejscem jest XIX-wieczny cmentarz rzymskokatolicki, znany również jako Cmentarz na Radziwiu. To miejsce spoczynku wielu zasłużonych mieszkańców, które kryje w sobie liczne historie i wspomnienia.

Radziwie może poszczycić się także portem i stocznią rzeczną, które są największe w Polsce oraz jednymi z największych w Europie. To wyjątkowe miejsce dla miłośników żeglugi i wodnych sportów.

Nie można też zapomnieć o dawnej Elektrowni Miejskiej, zbudowanej w 1928 roku. Ten obiekt przemysłowy, obecnie będący powodem do wielu lokalnych inicjatyw, przyciąga uwagę swoją historią i znaczeniem w rozwoju regionu.

Komunikacja

W Radziwieniu, w Płocku, dostępność komunikacyjna jest zapewniana przez kilka kluczowych ulic. Główne trasy obejmują ul. Portową, Popłacińską oraz Kolejową.

Można się tutaj poruszać dzięki autobusom linii:

• 2,
• 7,
• 140 (wcześniejszy numer 21),
• 43 (dostępna tylko w sezonie letnim).

Ludność

Według dostępnych danych, liczba mieszkańców Radziwia w Płocku zmieniała się w różnych latach. Poniższe informacje zawierają szczegółowe dane dotyczące ludności w tej miejscowości.

Rok	2000	2004	2005
Liczba ludności	4150	3640	3650

Edukacja

W Radziwiju, na terenie Płocka, istnieje szereg instytucji edukacyjnych, które wspierają rozwój dzieci i młodzieży. Oto niektóre z nich:

• Miejskie Przedszkole nr 13,
• Szkoła Podstawowa nr 5 im. Władysława Broniewskiego,
• Zespół Szkół Eugeniusza Nagadowskiego.

Sport

Na terenie Radziwia, piłkarze nożni klubu Stoczniowiec Płock rozgrywają swoje mecze. Historia tego klubu sięga 1949 roku, kiedy to został on utworzony pod nazwą Stal. Po jego likwidacji w 1957 roku, organizacja została reaktywowana w 1961 roku jako Żeglarz.

W 1978 roku klub przyjął nową nazwę ZKS „Stoczniowiec”, która powiązana była z patronatem Płockiej Stoczni Rzecznej. Klub odniósł swoje największe sukcesy, grając przez pięć sezonów na trzecim poziomie rozgrywek: 1986/87, 1987/88 (osiągając 7. miejsce), a także w sezonach 1988/89, 1991/92 oraz 1992/93.

Stoczniowiec również brał udział w Pucharze Polski w trzech edycjach: 1987/88, 1993/94 oraz 1997/98, niestety za każdym razem odpadając w pierwszej rundzie. Obecnie drużyna występuje w grupie I mazowieckiej IV ligi.

Transport

W Radziwiu spotykają się dwie istotne drogi krajowe: 60 oraz 62, co czyni to miejsce istotnym w kontekście transportowym. Dodatkowo, swoich transakcji podejmują także podróżni korzystający z drogę wojewódzką nr 575, która również rozpoczyna się w tej okolicy.

Ludzie związani z Radziwiem

W Radziwiu, miejscowości o bogatej historii, żyło wielu znakomitych ludzi, którzy przyczynili się do jej rozwoju. Oto niektórzy z nich:

• Edward Cichocki,
• Franciszek Dorobek,
• Jan Marek Lajourdie,
• Stanisław Sołdek,
• Aleksander Strużyński.

---

Oceń: Radziwie (Płock)

---