Karol Józef Jonscher, ur. 4 marca lub 16 marca 1809 roku w Płocku, a zmarł 6 stycznia 1887 roku w Łodzi, był znaczącą postacią w historii polskiego luteraństwa. Był on zarówno pastorem luterańskim, jak i nauczycielem, co miało istotny wpływ na rozwój społeczności ewangelickiej w Polsce.
W latach 1838–1884 pełnił funkcję pastora w parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Lublinie, gdzie jego działania przyczyniły się do wzmacniania wiary oraz edukacji duchowej w regionie.
Życiorys
Karol Jonscher spędził swoje pierwsze lata na nauce w rodzinnym domu, a w późniejszym czasie ukończył ewangelicką szkołę elementarną oraz gimnazjum w Płocku, co miało miejsce w 1829 roku. W 1830 roku rozpoczął studia w sekcji nauk pięknych na Akademii Warszawskiej. Niestety, z powodu wybuchu powstania listopadowego musiał przerwać naukę i wrócić do domu. W latach 1832–1836 kontynuował kształcenie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Dorpacie, gdzie był również stypendystą rządowym, a ponadto zasiadał w Konwencie Polonia w 1832 roku.
Po ukończeniu studiów przeniósł się do Płocka, gdzie przez dwa lata pełnił rolę substytuta przy superintendentzie płockim. W kwietniu 1838 roku został ordynowany na pastora w Warszawie. Następnie, do października tego samego roku, pełnił funkcję wikariusza w parafii ewangelicko-augsburskiej we Włocławku. Również w 1838 roku, objął kierownictwo parafii w Lublinie, prowadząc jednocześnie filię w Końskowoli, założoną w 1841 roku, oraz pełniąc rolę kapelana w wojskowych szpitalach lubelskich.
Jednocześnie Jonscher był nauczycielem religii w Gimnazjum Lubelskim oraz sprawował opiekę nad ewangelicką szkołą elementarną. Zachował te obowiązki aż do sierpnia 1885 roku, kiedy to przeniósł się do Łodzi, by zamieszkać u swojego syna, Karola Jonschera.
Był również aktywnym działaczem, pełniąc funkcję prezesa Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności oraz zarządzając ochronką Towarzystwa. Pracował także jako sędzia rozjemca w sądach polubownych i angażował się w zakładanie parafii w Kamieniu.
Życie prywatne
Karol Jonscher był synem Józefa Jonchera, burmistrza Płocka i kupca oraz Anny, z domu Bonsch. Jego żoną była Agata Karolina z domu Hovelke, pochodząca z rodu Jana Heweliusza, będąc córką Jana Karola Hovelke. Małżeństwo to doczekało się dziewięciorga dzieci, wśród których wyróżniali się:
- Karol Otton (1850–1907) – lekarz działający w Łodzi oraz społeczny aktywista, ojciec lekarza i profesora pediatrii Karola Jonschera (1889–1955),
- Maria Wilhelmina – żona superintendenta kościoła ewangelicko–augsburskiego – Karola Gustawa Manitiusa,
- Eugenia Berta – nauczycielka,
- Brunon,
- Aldona Krystyna,
- Zofia Wanda,
- Ferdynand Rudolf,
- Władysław Adam,
- Rudolf Józef.
Karol Jonscher zmarł 9 stycznia 1887 roku, a jego ciało spoczęło w grobie rodzinnym na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ul. Lipowej w Lublinie (sektor 1, rząd 16, numer grobu 3). W grobowcu tym znalazły wieczny spoczynek zarówno jego żona, jak i córka Zofia.
Upamiętnienie
W kościele ewangelickim Św. Trójcy w Lublinie można znaleźć tablicę pamiątkową dedykowaną Karolowi Jonscherowi, której inskrypcje wykonano w języku łacińskim. Ta niewielka, ale znacząca chwała dla jego pamięci, manifestuje uznanie dla jego wkładu w życie społeczności.
Tablica ta stanowi ważny element pamięci o osobach, które miały wpływ na historię i kulturę regionu, a wizyty w takich miejscach pozwalają na lepsze zrozumienie dziedzictwa lokalnych tradycji i wartości.
Odwiedzając to miejsce, warto docenić zarówno architekturę kościoła, jak i znaczenie postaci Karola Jonschera, który pozostawił po sobie niezatarte ślady w pamięci wielu ludzi.
Aby dowiedzieć się więcej na temat samego kościoła, można odwiedzić kościół ewangelicki Św. Trójcy w Lublinie.
Odznaczenia
Karol Jonscher, znany pastor, otrzymał szereg nagród i odznaczeń za swoje zasługi. Oto szczegółowy wykaz tych wyróżnień:
- krzyż i medal brązowy w 1859 roku,
- złoty krzyż w 1860 roku,
- order świętego Stanisława w 1867 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p GrzegorzG. Błaszczyk GrzegorzG., Dorpatczycy. Polscy studenci na Uniwersytecie Dorpackim w latach 1802–1918 i ich dalsze losy. Słownik biograficzny. Tom II: I–M, Wydawnictwo Naukowe FNCE, 12.02.2023 r. [dostęp 01.11.2023 r.]
- a b c d Karol Józef Jonscher [online], lublinewangelicki.grobonet.com [dostęp 01.11.2023 r.]
- a b Niemieckimi śladami po „Ziemi Obiecanej”, praca zbiorowa pod red. Krystyny Radziszewskiej, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 1997 r., s. 190, ISBN 83-87080-43-8.
- a b Ks. pastor Karol Jonscher, „Głosy Kościelne w sprawie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego” (2), Łódź, styczeń 1887 r., s. 15.
- a b Odprowadzenie zwłok, „Dziennik Łódzki” (6), bc.wbp.lodz.pl, 09.01.1887 r., s. 3 [dostęp 01.11.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Jan Czapla (duchowny) | Borys Przedpełski | Stefan Zielonka | Andrzej Suski | Stanisław Nieborski | Adam Maciejowski | Karol Gustaw Manitius | Jehuda Lejb Margaliot | Antoni Luboradzki | Maria Wawrzyniec Rostworowski | Juliusz Adolf Teofil LudwigOceń: Karol Jonscher (pastor)