Stanisław Zgliczyński (adwokat)


Stanisław Zgliczyński, urodzony 27 kwietnia 1900 roku w Płocku, był wybitnym adwokatem oraz aktywistą, którego życie tragicznie zakończyło się 18 listopada 1940 roku w obozie Mauthausen.

Był osobą zaangażowaną w działalność na rzecz społeczności, a swoją pracą prawniczą przyczynił się do rozwoju praworządności w Polsce.

Życiorys

W 1918 roku Stanisław Zgliczyński ukończył gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku, co było początkiem jego drogi zawodowej. Po zakończeniu edukacji, z zapałem jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej walczył w 4 pułku Strzelców Konnych, który stacjonował w Płocku. W okresie od lutego do listopada 1919 roku brał udział w działaniach na froncie białoruskim. W 1920 roku, w celu podnoszenia swoich kwalifikacji, przeszedł szkolenie w Szkole Podchorążych w Bydgoszczy oraz Szkole Kawaleryjskiej w Grudziądzu, które zakończył jako podchorąży kawalerii.

Sukcesy wojskowe nie przeszkodziły mu w podjęciu studiów prawniczych w Uniwersytecie Warszawskim, które rozpoczął w 1921 roku, będąc już porucznikiem rezerwy. Ukończył je w 1924 roku, a w trakcie nauki aktywnie uczestniczył w funkcjonowaniu Uniwersyteckiego Sądu Koleżeńskiego. Po zdobyciu dyplomu przez dwa lata odbywał aplikację sądową w Sądzie Okręgowym w Płocku. Po zakończeniu aplikacji przeszedł do roli podprokuratora, a później objął stanowisko sędziego w Sądzie Grodzkim w Sierpcu. W 1928 roku Zgliczyński wrócił do Płocka, gdzie otworzył własną kancelarię adwokacką.

Aktywność społeczna była nieodłącznym elementem jego życia. Angażował się w Stronnictwo Narodowe, a także Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Caritas, Akcję Katolicką oraz Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej w diecezji płockiej, w którym od 1934 roku pełnił rolę prezesa. W 1929 roku został wybrany do Rady Miejskiej Płocka, a w kolejnych wyborach w 1934 roku odnowił swój mandat radnego, który sprawował do 1939 roku, przewodnicząc ponadto komisji finansowej. Był również wiceprezesem Zarządu Koła Płockiego Związku Oficerów Rezerwy oraz aktywnie działał w Komitecie Lokalnej Pomocy Zimowej.

W opiniach swoich współczesnych, „Adwokat Zgliczyński cieszył się nie tylko uznaniem wśród prawników, ale również w szerokich kręgach społecznych, uchodząc za człowieka niezwykle prawego, o głęboko moralnej postawie oraz kryształowym charakterze, potrafiącego zdobyć szacunek nawet wśród swoich politycznych przeciwników.”

W 1938 roku, obok senatora Jana Rudowskiego, został odznaczony przez papieża Piusa XI Orderem Świętego Sylwestra. 26 sierpnia 1939 roku otrzymał kartę mobilizacyjną do 4 Pułku Strzelców Konnych w Płocku. Z chwilą wybuchu II wojny światowej, w trakcie kampanii wrześniowej, pełniąc rolę rotmistrza rezerwy, dowodził szwadronem marszowym. Szwadron ten przemieszczał się z Płocka przez Warszawę do Garwolina, a następnie z Garwolina w kierunku Łukowa, zmierzając do Włodawy. W rejonie Rawa Ruska – Uchnów, w obliczu kapitulacji Warszawy, Zgliczyński postanowił rozwiązać szwadron. Po tych wydarzeniach przez jakiś czas ukrywał się przed aresztowaniem przez Gestapo w ramach operacji Intelligenzaktion.

W kwietniu 1940 roku został zatrzymany w Warszawie, przetrzymywany najpierw na Pawiaku, a następnie 2 maja przewieziony do obozu w Sachsenhausen, skąd ostatecznie trafił do Mauthausen, gdzie otrzymał numer obozowy 3138. Niestety, 18 listopada 1940 roku stanął w obliczu tragicznego końca, gdy został tam rozstrzelany.

Rodzina

Stanisław Zgliczyński przyszedł na świat w rodzinie Stefana (1864–1937) oraz Anieli (1866–1942), z domu Messner. Jego ojciec pełnił funkcję urzędnika w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim z siedzibą w Płocku, zajmując się sprawami finansowymi regionu.

W rodzinie Stanisława wychowywało się trzech braci: Władysław (1891–1904), Tadeusz (1893–1973) oraz Zygmunt (1896–1972). Miał także siostrę Marię, która niestety zmarła w krótkim czasie po narodzinach w 1894 roku.

16 września 1933 roku zawarł związek małżeński z Marią Gościcką (1905–1994), córką Stefana Gościckiego. Wspólnie wychowali czworo dzieci: Stefana, który przyszedł na świat w 1935 roku, Marię (1936-2024), Wojciecha (1938–1949) oraz Teresę (1940).

Upamiętnienie

Stanisław Zgliczyński jest osobą, której pamięć jest starannie kultywowana w Płocku. Jednym z przejawów tego upamiętnienia jest to, że jego imię nosi jedna z ulic w tym mieście.

Co więcej, jego symboliczny grób mieści się na Cmentarzu Miejskim w Płocku, który stanowi miejsce refleksji i zadumy dla wielu odwiedzających.

Na ścianie dawnego domu Zgliczyńskiego, zlokalizowanego przy ulicy Kolegialnej 14, umieszczona została tablica pamiątkowa, która stanowi hołd dla zasług tego adwokata.

Warto również wspomnieć o pomniku, który znajduje się przed budynkiem Sądu Okręgowego na ulicy Narutowicza 4. Jest on poświęcony pracownikom wymiaru sprawiedliwości z Płocka, którzy stracili życie w walce z okupantem, a także tym, którzy zostali zamordowani przez hitlerowców w latach 1939–1945. Stanisław Zgliczyński został wymieniony wśród tych bohaterów, co potwierdza jego niezatarte ślady w historii regionu.

Przypisy

  1. Uchwała nr 565/XXXIII/2017 Rady Miasta Płocka z dnia 27.06.2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 5980 [on-line]. 10.07.2017 r. [dostęp 08.09.2017 r.]
  2. JanuszJ. Stankiewicz Więźniowie PAWIAKA [online], www.stankiewicze.com [dostęp 08.02.2016 r.]
  3. Archiwum Państwowe w Płocku - akty [online], plock.ap.gov.pl [dostęp 29.09.2016 r.]
  4. Wyborcza.pl [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 02.02.2016 r.]
  5. ZdzisławZ. Krzemiński Kartki z dziejów warszawskiej adwokatury, 16.01.2008 r. [dostęp 10.02.2016 r.]
  6. Michał Sokolnicki. Z dziejów endecji w Płocku w latach 1919-1939. Część 2. „Notatki Płockie”. Nr 52/4-213, s. 28-36, Płock 2007. Towarzystwo Naukowe Płockie.
  7. Michał Sokolnicki. Z dziejów endecji w Płocku w latach 1919-1939. Część 1. „Notatki Płockie”. Nr 52/1-210, s. 20-29, Płock 2007. Towarzystwo Naukowe Płockie.
  8. KrzysztofK. Mijakowski Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918-1939. 4 pułk Strzelców Konnych, Warszawa 2013.
  9. KazimierzK. Askanas Stanisław Zgliczyński - wzorowy adwokat. Działalność i tragiczny finał jego życia, „Palestra”, grudzień 1986, s. 50-52.
  10. CzesławC. Śledzianowski CzesławC., MichałM. Niemir MichałM. (red.), Głos Mazowiecki : katolickie pismo codzienne. R. 5, 1937 nr 104 (7 V), 1937.
  11. Ignacy JanI.J. Kurski Ignacy JanI.J. (red.), Kalendarz informator Mazowsza płockiego i ziem sąsiednich, Wydawnictwo braci Detrychów w Płocku, 1939.
  12. CzesławC. Śledzianowski CzesławC. (red.), MichałM. Niemir MichałM. (red.), Głos Mazowiecki : katolickie pismo codzienne. R. 2, 1934 nr 121 (29 V).
  13. WojciechW. Góralski Katolickie Towarzystwo Dobroczynności Diecezji Płockiej "Caritas" w świetle statutu z 1932 roku, „Notatki Płockie”, 1989, s. 14-19.
  14. a b c d e f g h Michał MarianM.M. Grzybowski Michał MarianM.M., Zostawił dobrą pamięć. Stanisław Zgliczyński 1900-1940, 1993.
  15. ZbigniewZ. Gnat-Wieteska 4 pułk strzelców konnych ziemi łęczyckiej, 1995.

Oceń: Stanisław Zgliczyński (adwokat)

Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:5