Cerkiew, która nosi wezwanie Przemienienia Pańskiego, jest prawosławną świątynią znajdującą się w Płocku. Jest to parafialna cerkiew, która należy do dekanatu Warszawa, będącego częścią diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Świątynia położona jest przy ulicy Tadeusza Kościuszki 18, co czyni ją dostępną dla mieszkańców i turystów odwiedzających to piękne miasto.
Historia
W latach 1865–1867 z inicjatywy Bronisława Brodzic-Żochowskiego, ucznia Georga F. Ziebalda, w Płocku powstała pierwsza cerkiew, której lokalizacja znajdowała się na placu Panieńskim, wówczas znanym jako Floriański, obecnie Obrońców Warszawy. Budynek ten został wzniesiony w strategicznym punkcie miasta, przy skrzyżowaniu placu Floriańskiego z ulicą Tadeusza Kościuszki. Cerkiew miała z założenia stanowić symbol panowania carskiego na polskich ziemiach, ściśle związanym z prawosławiem. Oprócz niej, zbudowano również pięć innych cerkiewek, jak chociażby na cmentarzu prawosławnym, która przetrwała do dnia dzisiejszego, w więzieniu, w gimnazjum męskim oraz w koszarach.
W roku 1919, obiekt ten, jako symbol rosyjskiej dominacji oraz element architektoniczny obcy dla lokalnej kultury, został przekształcony na kościół garnizonowy. W 1929 roku natomiast, cerkiew została rozebrana, a podobny los spotkał inne cerkiewki, które również były wówczas obecne.
W kwietniu 1921 roku, podczas uroczystości nadania miastu Krzyża Walecznych, które miały miejsce na tle elewacji cerkwi, Marszałek Józef Piłsudski uhonorował miasto. Po 70 latach, Płockie Towarzystwo Numizmatyczne zrealizowało pamiątkowy medal poświęcony Piłsudskiemu, który był pierwszym Honorowym Obywatelem Płocka. Na rewersie medalu upamiętnione zostało wydarzenie, kiedy to wyróżniono zasłużonych płocczan z wojny 1920 roku Krzyżami Walecznych, a w tle można dostrzec zarys cerkwi.
Dzisiaj parafia prawosławna w Płocku liczy kilkadziesiąt rodzin, co powoduje, że jest to wspólnota nieliczna. Parafia posiada swoją kaplicę, która została założona w 1929 roku w byłym klasztorze dominikańskim mieszczącym się przy ulicy Tadeusza Kościuszki 18. W tej niewielkiej kaplicy znaleźć można ikonostas zaprojektowany oraz wykonany przez Aleksego Kiriuszyna, a także wiele jego ikon, które zdobią wnętrze. Warto również dodać, że od 2011 roku w obiekcie trwają prace remontowe.
Od kwietnia 1993 roku, proboszczem parafii prawosławnej jest ksiądz Eliasz Tarasiewicz.
Opis dawnej cerkwi
Wzniesiona cerkiew w Płocku była inicjatywą o wyjątkowej architekturze, która przyciągała uwagę swoim unikalnym kształtem. Zaprojektowana na planie wielokąta, przyciągała wzrok swoim schodkowym zwężeniem ku frontowi, co nadawało jej dynamiczny wygląd. Budowla miała pięć osi, była trzynawowa, a transept dodawał jej majestatu.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów była smukła, wysoka wieża, która górowała nad frontem cerkwi. Jej architekturę uzupełniała niska część centralna, zakończona spłaszczoną kopułą. Obok znajdowało się jeszcze sześć innych wieżyczek, co dodatkowo podkreślało bogactwo form. Kopuły wieży lśniły bogatym złoceniem, co wzmacniało efekt wizualny budowli.
Przed głównymi trzema wejściami do cerkwi znajdowały się schody o wielu stopniach, które były rozdzielone podestami, co tworzyło majestatyczne podejście. Wnętrze cerkwi utrzymane było w jasnym pastelowym odcieniu niebiesko-szarym, co nadawało mu spokojny i harmonijny charakter.
Wnętrze obiektu pomieszczone było w bogate przedmioty liturgiczne, które stanowiły dzieła o znacznej wartości artystycznej, w tym obrazy przywiezione z samej stolicy cesarstwa, co dodatkowo podkreślało religijną i kulturalną rolę cerkwi.
Wokół cerkwi stworzono plac, który stanowił przestrzeń do organizowania różnorodnych wydarzeń, w tym parad wojskowych, wprowadzając tym samym życie społeczne i kulturalne w bezpośrednie sąsiedztwo z tym ważnym miejscem modlitwy.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Płocku | Kaplica św. Michała Archanioła w Płocku | Mała Synagoga w PłockuOceń: Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Płocku