Hufiec ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920r.

---

Historia

Historia Hufca ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920 r. sięga początków XX wieku, kiedy to w 1912 roku powstał pierwszy zastęp skautów. Następne lata przyniosły wiele ważnych wydarzeń w rozwoju harcerstwa w Płocku.

W 1913 roku, na mocy rosnącego zainteresowania, powstała pierwsza konspiracyjna drużyna skautek. Już w 1914 roku utworzono drugą konspiracyjną drużynę skautek, a rok później, w 1915, powstała drużyna harcerska im. Tadeusza Kościuszki. W 1916 roku niezwykle istotne było powstanie Pierwszej Drużyny Harcerzy Wojennych, co również przyczyniło się do utworzenia Płockiej Chorągwi Harcerzy.

Trudne czasy wojenne przyniosły smutne wieści, gdy w 1917 roku zmarła druhna Genia Majdecka. W tym samym roku Płock stał się siedzibą okręgu płockiego. Ważnym wydarzeniem tego roku była wizyta Przewodniczącego Naczelnej Komendy ZHP, ks. Jana Mauersbergera, oraz Szefa Głównej Kwatery Męskiej dh. Piotra Olewińskiego. W Płocku powstała również drużyna im. Bartosza Głowackiego.

W 1920 roku utworzono drużyny noszące imiona Ks. Ignacego Skorupki oraz Zawiszy Czarnego. Harcerze wzięli czynny udział w obronie Płocka, co miało tragiczne skutki dla jednego z nich, Antoniego Gradowskiego, który poległ w walce. W 1921 roku, podczas wizyty marszałka Józefa Piłsudskiego w mieście, trzech harcerzy: Tadeusz Jeziorowski, Józef Kaczmarski oraz Antonek Gradowski, otrzymało krzyże walecznych.

W kolejnych latach, do 1923 roku, powstały drużyny im. J. Poniatowskiego i St. Czarnieckiego. Ostatecznie w 1925 roku Klemens Jędrzejewski zdołał reaktywować Komendę Hufca, co przyniosło nowe nadzieje. W 1926 roku hufiec przyjął imię generała Zygmunta Padlewskiego. W 1931 roku doszło do wcielenia Chorągwi płocko-włocławskiej do Chorągwi Mazowieckiej, a dwa lata później hm. Ładysław Żelazowski objął stanowisko komendanta Hufca Harcerzy w Płocku.

Hufiec Płock również zyskał miano hufca żeglarskiego w 1933 roku, a w 1935 roku brał udział w ogólnopolskim Zlocie z okazji 25-lecia powstania Harcerstwa. Z tej okazji w Płocku odbyły się uroczystości z udziałem 80 harcerzy podzielonych na dwie drużyny. W 1938 roku hufiec obchodził 25-lecie Harcerstwa w Płocku, a liczba członków Żeglarskiego Hufca wzrosła do 1120 harcerzy.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, reaktywowano Komendę Hufca,dając nowe życie harcerstwu. Dwa lata później, powstała drużyna artystyczna, która stała się podstawą dla Harcerskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka”. W 1948 roku Hufiec Harcerek został obdarzony sztandarem, a także wzięło udział w Zlocie Chorągwi Mazowieckiej z okazji 35-lecia harcerstwa.

W 1961 roku Hufiec Płock otrzymał nowy sztandar, który zastąpił ten, używany dotąd przez Drużynę Harcerską działającą przy Szkole Handlowej. W 1977 roku uchwała Rady Miejskiej w Płocku nadała Hufcowi imię I Dywizji Piechoty, zaś w 1997 roku Komenda Hufca przeniosła się do nowej siedziby przy ul. Krótkiej, a także odbyły się obchody 85-lecia istnienia harcerstwa w Płocku.

W 2010 roku Hufiec, kończąc kampanię „bohater”, otrzymał imię „Obrońców Płocka 1920 r.” i zyskał nowy sztandar. Obchody stulecia harcerstwa w Płocku miały miejsce w 2012 roku, a w 2022 roku hufiec celebrował 110-lecie swojej działalności.

Komendantki i komendanci hufca

Przedstawiamy szczegółowy wykaz komendantek i komendantów hufca, który działał od 1912 roku. Historia ta pokazuje, jak przez lata zmieniała się struktura i kierownictwo hufca, a każdy z komendantów wniósł coś wyjątkowego do tej organizacji.

• 1912 – 1915: Stefan Staszewski, który był pionierem skautingu w Płocku. Jako pierwszy zastępowy „Orłów” oraz drużynowy I Drużyny im. Szymona Mohorta, odegrał kluczową rolę w rozwoju harcerstwa.
• 1915 – 1916: Stanisław Krowicki, sprawujący funkcję komendanta lokalnych harcerzy.
• 1917 – ?: Marian Kostrzewa, który pełnił rolę kierownika drużyn w Płocku.
• 1918 – ?: Wacław Lenkiewicz, komendant POW oraz hufca.
• 1919 – ?: Tadeusz Czapczyński, komendant okręgu.
• Hufiec Harcerek:
• 1920: Julia Kisielewska i Eugenia Grodzka, komendantki hufca.
• 1927: Zofia Lisowska, kolejna ważna postać w hufcu.
• Krystyna Zajączkowska, również wyróżniająca się wśród hufca.
• Hufiec Harcerzy:
• 1920 – 1922: Leon Romanowski.
• 1922 – 1924: Klemens Jędrzejewski.
• 1925 – 1926: Stanisław Opaśnik.
• 1926 – 1929: Bronisław Wagner.
• 1931 – 1932: hm. Wacław Kulesza.
• 1932 – 1939: hm. Ładysław Żelazowski.
• 1939: hm. Jan Laszkiewicz.
• Tajny Hufiec Harcerski:
• 1939 – 1943: hm. Ładysław Żelazowski.
• Hufiec Żeński w latach 1945–1950:
• 1945: Janina Wiśniewska-Czerwińska oraz Janina Niegodzisz.
• 1945 – 1950: Kazimiera Hałłas.
• Hufiec męski w latach 1945–1950:
• 1945 – 1950: hm. Ryszard Wodzyński, który nadzorował tę sekcję.
• Hufiec ZHP Płock po 1956:
• 1956 – 1963: hm. Ryszard Wodzyński.
• 1962 – 1964: hm. Edward Szczypiorski.
• 1964 – 1971: hm. Henryk Wójcik.
• 1971 – 1974: hm. Tomasz Klicki.
• 1974 – 1975: hm. Witold Gałkowski.
• 1975: hm. Barbara Zgierska.
• 1975 – 1977: hm. Andrzej Markowski.
• 1977 – 1980: hm. Jarosław Pokojski.
• 1980 – 1982: hm. Jerzy Sobolewski.
• 1982 – 1984: hm. Jerzy Pacek.
• 1984 – 2004: hm. Jolanta Wojtulanis.
• 2004 – 2005: hm. Beata Parulska-Kajkowska.
• 2005 – 2015: hm. Aleksandra Ziółek.
• 2015 – 2017: hm. Anna Habaj.
• 2017 – 2019: hm. Mariusz Fabiszewski.
• 2019 – 2021: phm. Maciej Tarka.
• 2021 – obecnie: hm. Agnieszka Gruber.

Każda z wymienionych osób miała swój wkład w rozwój hufca oraz harcerstwa w Płocku. Dalsze losy tej organizacji pokazują, jak ważna jest ciągłość tradycji i tras władzy, co wpływa na młodsze pokolenia harcerzy.

Władze hufca

Komenda hufca na lata 2023 – 2027 jest kluczowym elementem funkcjonowania Hufca ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920r.

• hm. Agnieszka Gruber – Komendantka Hufca,
• phm. Robert Elwertowski – Zastępca Komendantki, Skarbnik,
• hm. Mariusz Fabiszewski – Zastępca Komendantki ds. Pracy z Kadrą i Programu,
• phm. Ilona Borczuk – Członkini Komendy ds. Wsparcia Metodycznego,
• phm. Kamil Czwartek – Członek Komendy ds. Organizacyjnych.

Jednostki Hufca

W Hufcu ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920r. funkcjonuje szereg różnorodnych jednostek, które przyczyniają się do rozwoju młodzieży i promowania wartości harcerskich.

Należą do nich gromady zuchowe

• wodna gromada zuchowa „Wesołe Sówki”,
• gromada zuchowa NS „Orlęta”,
• 11 gromada zuchowa „Pracowite Pszczółki”,
• 11 gromada zuchowa „Przyjacielskie Pszczółki”,
• 11 gromada zuchowa „Pomysłowe Pszczółki”,
• gromada zuchowa „Przyjaciele Lasu”,
• gromada zuchowa „Bystre Orły”,
• gromada zuchowa „Iskierki”,
• gromada zuchowa „Przyjazne Liski”

Drużyny harcerskie

• 2 mazowiecka drużyna harcerska „Braterstwo Wilków” im. Jana Bytnara ps. „Rudy”,
• 11 drużyna harcerska „Żywioły” im. Kornela Makuszyńskiego,
• 12 płocka drużyna harcerska „Wojownicy Światła”,
• 20 drużyna harcerska,
• 21 drużyna harcerska „TerraSky”,
• 30 płocka drużyna harcerska „Łowcy Przygód”,
• 51 wodna drużyna harcerska „Iskra”,
• 64 drużyna harcerska „Solaris”,
• 98 artystyczna drużyna harcerska im. Oskara Kolberga,
• 155 drużyna harcerska Nieprzetartego Szlaku „Białe Orły”,
• 303 drużyna harcerska „Dywizjon”

Z kolei drużyny starszoharcerskie reprezentują się w następujący sposób:

• 11 drużyna starszoharcerska „Prestidigitatorzy”,
• 156 drużyna starszoharcerska Nieprzetartego Szlaku „Skrzydło”,
• 202 Grunwaldzka Drużyna Starszoharcerska im. Janusza Korczaka

Warto również wspomnieć o drużynach wędrowniczych, które obejmują:

• 11 drużyna wędrownicza „Cichociemni”,
• 22 turystyczna drużyna wędrownicza „Felidae”,
• próbna drużyna wędrownicza

Szczepy są także istotnym elementem struktury Hufca:

• Płocki szczep harcerski „Fortes”,
• szczep harcerski „Alvarium” im. Płockich Orląt,
• szczep drużyn Nieprzetartego Szlaku „Tajemnica”,
• szczep harcerski „Elements”

Nie można zapomnieć o klubach specjalnościowych, które przyciągają młodzież zainteresowaną specyficznymi dziedzinami:

• harcerski klub ratowniczy „Stella Vitae”,
• harcerski klub łączności SP5ZBA

Na koniec warto zaznaczyć obecność kręgów instruktorskich, w skład których wchodzą:

• krąg seniora „Na Tumskim Wzgórzu”,
• krąg instruktorów i starszyzny „Feniks”,
• instruktorski krąg myśli braterskiej,
• krąg instruktorek harcerskich „Jaspis”,
• harcerski krąg instruktorów i starszyzny „Desiderio”,
• krąg instruktorski „APIS”

Pieśń Hufca

Od dnia 14 listopada 2015 roku, pieśń pod tytułem „W nadwiślańskim grodzie”, stworzona w 1946 roku przez hm. Jana Chojnackiego, jest ważnym elementem kultury hufca. Warto zaznaczyć, że utwór ten powstał w dobie powojennej i zyskał na popularności wśród harcerzy.

Tekst piosenki:

W nadwiślańskim grodzie

W nadwiślańskim grodzie,
Wśród prastarych wież,
Piosenka wesoła
Płynie wzdłuż i wszerz!

Refren:
Idziemy w dal,
Mazowsza dzieci młode,
Serce się pal,
Wiślaną ogrzej wodę!
Idziemy w przód,
Od zuchów aż do szarż!
Wiwat nasz gród
I płocki Hufiec marsz!

Pogoda czy słota,
Słońce albo deszcz,
Nie ma dla nas błota,
Zawsze humor jest.

Refren:
Idziemy w dal (…)

Gdy chcesz być wesoły,
Mieć pogodną twarz,
Rzuć troski, mozoły,
Wstępuj w hufiec nasz.

Refren:
Idziemy w dal (…)

100 lecie harcerstwa w Płocku

W 2012 roku, z okazji stulecia istnienia harcerstwa w Płocku, które zapoczątkowane zostało przez Stefana Staszewskiego, środowiska harcerskie miały niezwykłą możliwość uczczenia tej ważnej rocznicy. Zastęp „Orłów”, powołany do życia w 1912 roku, stał się symbolem działania harcerskiego na ziemi płockiej. W ramach obchodów, zorganizowano wiele wydarzeń, w tym wyjątkową wystawę pod nazwą „Służba i przygoda. 100 lat harcerstwa na Tumskim Wzgórzu”. Ekspozycja ta miała miejsce w Muzeum Mazowieckim w Płocku, gdzie zgromadzono cenne pamiątki i dokumenty, które przybliżały historię harcerstwa w Płocku.

Obchody stulecia harcerstwa to nie tylko wspomnienia, ale także akty docenienia zaangażowania i pracy osób, które miały znaczący wpływ na rozwój harcerstwa w regionie. Z tej okazji, ustanowiona została specjalna „Honorowa Odznaka Stulecia Harcerstwa Płockiego”, która trafiła do instruktorów Hufca, wyróżniających się działalnością oraz zasługami na rzecz społeczności harcerskiej.

Publikacje

W 2012 roku, w ramach obchodów stulecia harcerstwa w Płocku, ukazała się książka pod tytułem Dzieje Harcerstwa Płockiego 1912–2012. Jej autorami są hm. Benedykt Sandomierski z ZHP oraz phm. Michał Kacprzak z ZHR.

Natomiast w 2015 roku, z okazji osiemdziesięciolecia krótkofalarskiej działalności, światło dzienne ujrzała publikacja Dzieje Krótkofalarstwa Płockiego 1934–2014, która również została napisana przez hm. Benedykta Sandomierskiego oraz Daniela Korzana.

Odznaki Hufca ZHP Płock

W hufcu ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920, odznaki odgrywają kluczową rolę w uznawaniu wysiłków instruktorów oraz osób wspierających działalność harcerską. Odznaka Hufca ZHP PŁOCK im. Obrońców Płocka 1920 jest najwyższym wyróżnieniem, które można otrzymać za demonstrację postaw zgodnych z ideą i wartościami przyjętymi w Kodeksie Instruktorskim.

To honorowe wyróżnienie jest przyznawane zarówno osobom, jak i instytucjom, które przyczyniły się do zasług dla Hufca ZHP PŁOCK. W szczególności odnosi się do tych, którzy mają na swoim koncie znaczące osiągnięcia w promocji oraz rozwijaniu bogatej tradycji płockiego harcerstwa. Odznaka ta funkcjonuje w dwóch formach: Odznaka Honorowa oraz trzy stopnie:

• I stopień – odznaka złota,
• II stopień – odznaka srebrna,
• III stopień – odznaka brązowa.

Inne wyróżnienia to:

• Odznaka 25-lecia Harcerstwa na Mazowszu Płockim,
• Jubileuszowa Odznaka „85 Lat harcerstwa w Płocku 1912–1997”, która została ustanowiona z okazji 85-lecia harcerstwa w Płocku i przyznawana była z numerowaną legitymacją imienną,
• Honorowa Odznaka Stulecia Harcerstwa Płockiego, przyznawana z okazji 100-lecia harcerstwa w Płocku, również wydawana z numerowaną legitymacją imienną.

Instruktorzy związani z hufcem Płock

W hufcu Płock związanego z Związkiem Harcerstwa Polskiego można znaleźć szereg wartościowych i doświadczonych instruktorów, którzy przyczynili się do rozwoju harcerstwa w regionie. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych postaci związanych z tą organizacją:

• hm. Katarzyna Brzyska – skarbnica ZHP, która dba o finanse i kwestie organizacyjne w hufcu,
• hm. Grzegorz Woźniak – komendant Chorągwi Mazowieckiej ZHP w latach 1987–2010, który w późniejszym czasie pełnił funkcję naczelnika Związku Harcerstwa Polskiego w latach 2021–2022,
• hm. Wacław Milke – założyciel Harcerskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka”, który kultywuje tradycję harcerską przez sztukę i muzykę,
• hm. Ładysław Żelazowski – komendant Tajnego Hufca Harcerskiego w Płocku w latach 1939–1943 i członek Naczelnictwa ZHP w latach 1948–1950, który odegrał ważną rolę w czasie trudnych lat II wojny światowej.

---

Oceń: Hufiec ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920r.

---