Andrzej Zgliczyński

---

Życiorys

Andrzej Zgliczyński był niezwykle utalentowanym inżynierem, którego życie przeplatało się z historią Polski XX wieku. W okresie przed II wojną światową uczęszczał do gimnazjum męskiego im. Tadeusza Reytana, mając ambicje, by posiąść zawód architekta. Jego pierwsze wrażenia związane z motoryzacją przyszły w czasach niemieckiej okupacji, kiedy to zaczynał działać w konspiracji. Wtedy to stał się żołnierzem 7. Pułku Piechoty Legionów „Garłuch” Armii Krajowej, znanym pod pseudonimem „Klec”. Dalsze wydarzenia doprowadziły go do Warszawska, gdzie w trakcie Powstania Warszawskiego walczył w Grupie „Kampinos” AK.

Po zakończeniu wojny Zgliczyński przez pewien czas utrzymywał się jako kierowca w Orbisie. Jednak jego pasja do motoryzacji skłoniła go do podjęcia studiów na nowo otwartym oddziale samochodowym Szkoły Wawelberga. W 1949 roku uzyskał dyplom inżyniera, tytuł ten zawdzięczał profesorowi Stanisławowi Panczakiewiczowi, specjalizując się w konstrukcji nadwozi.

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Kielc, gdzie objął stanowisko kierownika działu konstrukcyjnego kabin samochodowych w Kieleckich Zakładach Wyrobów Metalowych Polmo-SHL. Zakład ten zajmował się wówczas produkcją szoferków typu N20, zaprojektowanych przez Panczakiewicza, które były montowane w pierwszych powojennych polskich ciężarówkach Star 20. Zgliczyński przyczynił się do powstania uproszczonej wersji kabiny N23, eliminując potrzebę skomplikowanego tłoczenia oraz drewnianych komponentów. W 1952 roku Fabryka Samochodów Ciężarowych, w której produkowano Star 20, rozpoczęła produkcję jego nowej szoferki.

W 1951 roku, na prośbę Panczakiewicza, Zgliczyński powrócił do Warszawy, gdzie zatrudnił się w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego (BKPMot.). Tam wykonał m.in. projekt kabiny N66 dla samochodu Stara 66 oraz szoferki K01 – Żubra A80, a także wiele specjalnych zabudów dla wojska i służb ratowniczych. Z uwagi na nadchodzące zmiany w polskim przemyśle motoryzacyjnym, w drugiej połowie lat 50. pojawiły się koncepcje produkcji mikrosamochodów, które mogłyby wspierać mobilność społeczeństwa rekonstruowanego po wojnie.

W latach 1956–1958, pod kierunkiem inżyniera architekta Janusza Zygadlewicza, Zgliczyński zrealizował projekt nadwozia dla samochodu Smyk. Był to innowacyjny projekt, który wprowadzał samonośne konstrukcje nadwozi. Dalsze prace obejmowały produkcję czterech prototypów oraz 20 pojazdów w serii próbnej, jednak ostatecznie produkcję przerwano.

W 1961 roku w BKPMot. zainicjowano badania nad następcą samochodu Syrena, co zaowocowało skonstruowaniem prototypu Alfa w 1962 roku, który miał nowoczesne, samonośne nadwozie. Projekty takie jak Beta i Delta, opracowywane przez Zgliczyńskiego, były istotnym krokiem w rozwoju polskiej motoryzacji. W 1963 roku do zespołu dołączyła grupa inżynierów z FSO, a kierownictwo nad projektem objął inżynier Roman Skwarek. Zgliczyński zrealizował następnie nadwozie samochodu Syrena 110, którym było 20 prototypów gotowych do testów na początku 1965 roku.

Po fiasku związanym z krajowym następcą Syreny, Zgliczyński zajął się prace związane z odbiorem licencji na PF 125p. Pod koniec lat 60. zaprojektował nadwozie specjalizowane dla produkcji telewizyjnego wozu transmisyjnego Mielec WR-24 w WSK-1 Mielec, co oznaczało jego wkład w rozwój nowej technologii w polskim przemyśle motoryzacyjnym, a z lat 1967–1974 wynikiem były 29 wyprodukowanych sztuk.

Rodzina

Andrzej Zgliczyński przyszedł na świat w rodzinie Tadeusza (1893–1973) i Mieczysławy z d. Kobylińskiej. Jego życie związane jest z wieloma osobami, które odegrały istotną rolę w jego otoczeniu. Stryjem Andrzeja był Stanisław Zgliczyński (1900–1940), adwokat oraz aktywny działacz społeczny, związany z Płockiem. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie – został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen.

W rodzinie Andrzeja znajduje się także stworzony przez pokolenia dorobek zawodowy, którego częścią jest jego stryjczy brat, prof. Stefan Zgliczyński (ur. 1935), warszawski lekarz internista oraz endokrynolog, który dodatkowo pełnił rolę nauczyciela akademickiego.

Ciekawostki

Innowacyjne podejście Andrzeja Zgliczyńskiego do projektowania samochodów miało swój wyraz w ciekawym rozwiązaniu, jakim były trzecie drzwi w dwubryłowym modelu umieszczone na krawędzi dachu. To unikalne podejście sprawiło, że jego prototypy, Beta i Delta, stały się jednymi z pierwszych hatchbacków na świecie.

Zgliczyński często podkreślał, że pomysł ten wynikał z dość prozaicznej potrzeby – konieczności przewiezienia pralki podczas testów jednego z jego samochodów. Takie podejście wskazuje na kreatywność i pragmatyzm, które cechowały jego projektowanie.

Pod koniec swoich dni, Andrzej Zgliczyński zafascynował się modelarstwem szkutniczym. Jego pasją stała się budowa miniatur żaglowców, co dowodzi jego niezwykłego talentu i wszechstronności w dziedzinie sztuki inżynieryjnej.

---

Oceń: Andrzej Zgliczyński

---