Karol Karliński, znany również jako Karol Knake-Zawadzki, to postać, której życie i kariera pozostawiły trwały ślad w polskiej kulturze teatralnej i filmowej. Urodził się 15 listopada 1882 roku w Płocku, a jego talent artystyczny zyskał uznanie zarówno na deskach teatrów, jak i w produkcjach filmowych.
Jako dyrektor teatrów, Karliński miał wpływ na rozwój sceny teatralnej w Polsce, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo artystyczne. Mimo że życie Karola zakończyło się 22 lipca 1929 roku w Wilnie, jego osiągnięcia artystyczne oraz wkład w kulturę polską są wciąż doceniane i pamiętane.
Życiorys
Karol Karliński był synem Stanisława Knake-Zawadzkiego oraz Marii z Mańkowskich. W jego rodzinie pojawił się również jego brat, znany aktor Marian Mariański, a jego żoną została Stanisława Karlińska, która również zdobyła uznanie jako śpiewaczka i aktorka. Swoją karierę na scenie teatralnej rozpoczął w roku 1902, kiedy to zadebiutował w Teatrze Ludowym w Krakowie. Grał w tym zespole do 1904 roku, aby następnie przenieść się do krakowskiego Teatru Miejskiego w 1905 roku.
W kolejnych latach Karliński występował w Kaliszu (1906) oraz w grupach teatralnych, które były kierowane przez jego ojca, m.in. w Wilnie w latach 1906–1907. W okresie 1908–1914 prezentował swoje umiejętności artystyczne w Warszawie, występując w Warszawskich Teatrach Rządowych oraz w Teatrze Bagatela. Dodatkowo, w drugiej połowie 1910 roku, występował z powrotem w krakowskim Teatrze Ludowym.
W trakcie I wojny światowej Karol Karliński pełnił służbę wojskową w armii carskiej. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego zajął się kierowaniem teatrem na Dynasach w latach 1918-1919. Następnie kontynuował swoją karierę w Teatrze Rozmaitości, a w czasie wojny polsko-bolszewickiej prowadził zespół teatralny żołnierskiego YMCA, który występował w takich miastach jak Równe, Żytomierz oraz Kijów.
W późniejszym etapie kariery występował w Warszawie (w Teatrze Maska w latach 1921-1922 oraz Teatrze Polskim w latach 1927-1928), a także w Grodnie (Teatr Miejski 1922-1923) oraz Wilnie (1928-1929). Po zakończeniu swojej kariery artystycznej, Karol Karliński znalazł miejsce swojego ostatniego spoczynku na warszawskim Cmentarzu ewangelicko-augsburskim.
Filmografia
Karol Karliński ma na swoim koncie liczne osiągnięcia filmowe, które stanowią istotny element jego kariery. Oto wybrane tytuły z jego filmografii:
- Sąd Boży (1911),
- Dzieje grzechu (1911),
- Wykolejeni (1913) – w roli Józka,
- Grzech (1913),
- Niewolnica zmysłów (1914),
- Zaczarowane koło (1915),
- Dla ciebie, Polsko (1920) – w roli dowódcy polskiego oddziału,
- Na jasnym brzegu (1921) – w roli studenta Kresowicza.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Władysław Gruberski | Mira Zimińska-Sygietyńska | Patryk Pniewski | Jan Maciejowski (reżyser) | Tomasz Dobrzeniecki | Leon Forbert | Stefan Themerson | Bogdan Krajewski | Tadeusz Wybult | Kalina Alabrudzińska | Jan Betley | Józef Paszkowski (rzeźbiarz) | Ignacy Gepner | Leon Śliwiński (malarz) | Maria Dowmuntowa | Piotr Klatt | Aleksandra Rakiewicz | Eugenia Greinert | Witold Zacharewicz | Stefan OtcetenOceń: Karol Karliński