Kościół św. Dominika w Płocku

---

Historia

Historia tej wyjątkowej świątyni sięga roku 1225, kiedy to do Płocka dotarli dominikanie. Dzięki uprzejmości księcia Konrada Mazowieckiego, w 1229 roku powstał wczesnogotycki kościół pod wezwaniem św. Dominika, który został konsekrowany w latach 1234-1237 przez biskupa Guntera. Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca kościoła pochodzi z 1237 roku, kiedy biskup Piotr określił granice terenu przekazanego płockim „gościom”. Kolejne odniesienia datowane na 1239 rok dotyczą tragicznego wydarzenia związanego z zabójstwem Jana Czapli, a z 1253 roku z wymienionym odpustem kardynała Hugona o budowie murowanego klasztoru.

Z czasów budowy kościoła, do połowy XIII wieku, zachowały się oszałamiające detale architektoniczne, w tym trójlistnie zamknięty portal z bloków ceramicznych, przypominający elementy zastosowane w kościele dominikanów pw. św. Jakuba w Sandomierzu. Portale wejściowe były umiejscowione od północy oraz zachodu. Po zakończeniu budowy kościoła, przystąpiono do wznoszenia klasztoru oraz dzwonnicy. Niestety, w XV wieku wszystkie te budowle zniszczył pożar.

Na początku XVI wieku do miasta przybyły dominikanki, które zamieszkiwały w tym samym obiekcie co ojcowie dominikanie. W latach 1573-1590 miała miejsce przebudowa kościoła oraz klasztoru, podczas której dodano arkadową fasadę z widokiem na katedrę oraz zbudowano kaplicę, możliwie ufundowaną przez Zofię ze Szczawińskich Rawską. W tym samym okresie do ściany południowej i zachodniej dostawiono krużganki. W 1715 roku wzniesiono na dachu sygnaturkę.

W XVIII wieku dla dominikanek wzniesiono własny dom zakonny, z inicjatywy biskupa Michała Poniatowskiego. W pierwszej połowie XVIII wieku wnętrze kościoła zyskało późnobarokowy wystrój, co podkreślało jego majestat. W 1804 roku Prusacy usunęli zakonników i przekazali świątynię parafii ewangelickiej, natomiast klasztor został przekształcony w archiwum oraz szkołę. W latach 1803-1805 nadbudowano mury oraz wykuto nowe wejście do kościoła, przy czym zmodyfikowano także okna.

W 1939 roku, po rozpoczęciu II wojny światowej, niemieccy okupanci odebrali kościół dawniej parafii ewangelickiej i przekazali go parafii ewangelicko-luterańskiej. Po zakończeniu konfliktu, w 1945 roku, świątynia powróciła do kościoła rzymsko-katolickiego. W 1963 roku dach kościoła pokryto dachówką holenderką, natomiast w 1964 roku utworzono samodzielny ośrodek duszpasterski. Katolicy odzyskali kościół, plebanię oraz dzwonnicę. 18 października 1975 roku biskup płocki Bogdan Sikorski erygował parafię pw. św. Maksymiliana Kolbego, a budynek klasztoru przeznaczono dla płockiej parafii prawosławnej pw. Przemienienia Pańskiego.

Od 2019 roku kościół znajduje się pod opieką Zgromadzenia Misjonarzy Klaretynów, co potwierdza jego znaczenie w społeczności lokalnej oraz dalsze możliwości wsparcia duchowego dla wyznawców.

Architektura

Architektura kościoła św. Dominika w Płocku od razu przyciąga uwagę swoim unikalnym stylem. Prostokątne prezbiterium dla zakonników przylega do nawy, a całość przykryta jest drewnianym stropem, co nadaje jej szczególnego charakteru.

Warto zwrócić uwagę, że tylko zakrystia została podparta sklepieniem. Do dnia dzisiejszego można podziwiać dwa zachowane sklepienia krzyżowo-żebrowe, których datowanie wskazuje na XIII wiek.

Dodatkowo, do kościoła przylegają trzy skrzydła klasztoru, które otaczają czworokątny wirydarz, tworząc harmonijną całość.

Wyposażenie

Wnętrze kościoła św. Dominika w Płocku zachwyca różnorodnością elementów, które przyciągają uwagę odwiedzających. Wśród nich wyróżniają się następujące atrakcje:

• namalowane w 1911 roku przez Jana Betleya stacje drogi krzyżowej,
• cztery drewniane konfesjonały,
• późnobarokowa ambona zdobiona wizerunkami symboli Ewangelistów,
• rokokowy ołtarz główny z krucyfiksem pochodzącym z XVIII wieku,
• marmurowa chrzcielnica zaprojektowana w stylu barokowym z pierwszej połowy XVIII wieku.

Te elementy, obok bogatej historii i atmosfery miejsca, sprawiają, że kościół św. Dominika jest wyjątkowym punktem na mapie Płocka.

---

Oceń: Kościół św. Dominika w Płocku

---