Kazimierz Kühn

---

Życiorys

Kazimierz Kühn urodził się w złożonej rodzinie, łączącej tradycje niemieckie i polskie, jako syn Gustawa Kühna oraz Stefanii z Waśniewskich. Jego ojciec był człowiekiem aktywnym: farmaceutą, powstańcem styczniowym oraz więźniem politycznym, a także działaczem na rzecz oświaty i dobra publicznego.

W 1895 roku, Kazimierz ukończył męskie gimnazjum klasyczne w Płocku, a dwa lata później tak rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym w Instytucie Politechnicznym w Rydze. Jego czas studiów to okres przynależności do organizacji niepodległościowych oraz Korporacji Akademickiej Welecja. W 1902 roku uzyskał tytuł inżyniera mechanika, a jego pierwszym miejscem pracy był Rypin, gdzie pełnił funkcję architekta powiatu. W 1905 roku zmienił miejsce zatrudnienia i pracował w Koreniewie, w okolicach Kurska, jako pomocnik naczelnika oddziału technicznego w ramach Drogi Żelaznej Moskiewsko-Kijowsko-Woroneskiej.

Powróciwszy do Rygi w 1907 roku, Kazimierz Kühn prowadził biuro zajmujące się technicznymi planami i kosztorysami budów aż do 1909 roku. W sierpniu 1909 przeniósł się do Płocka, gdzie uzyskał koncesję na budowę zielonej elektrowni, która została zrealizowana w latach 1910–1912. Po zakończeniu zarządzania elektrownią na początku 1918 roku, przeszedła ona na własność Towarzystwa Udziałowego Elektrowni Płockiej, którego prezesem pozostawał do roku 1920.

W latach 1911–1915 Kühn pełnił również funkcję honorowego radnego Płocka. Od 1913 roku angażował się w działalność Towarzystwa Kredytowego Miasta Płocka, gdzie był wicedyrektorem, a w latach 1914–1920 prezesem. W lutym 1915 roku wziął udział w tworzeniu Komitetu Obywatelskiego, który przejął rządy w mieście po wycofaniu się Rosjan. 15 lutego został wybrany na prezydenta miasta, sprawując tę funkcję do 15 września 1915 roku. Jego kadencja zakończyła się, gdy okupacyjne władze niemieckie osadziły własnego burmistrza.

W latach 1916-1917 Kühn był również ławnikiem magistratu. W maju 1920 roku, objął stanowisko starosty powiatowego częstochowskiego, a także przewodniczył Wydziałowi Powiatowemu Sejmiku Samorządowego. Jako starosta wykazywał entuzjazm i aktywność w zakresie reform administracji, oświaty oraz kultury, co zostało dostrzegłe przez Biuro Zjazdu Samorządu Ziemskiego w Warszawie. W 1929 roku powiat częstochowski został wytypowany do reprezentowania Polski na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu.

Kühn był również członkiem wielu organizacji społecznych, a w 1923 roku wszedł do Powiatowej Rady Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, kierując jej pracami w latach 1925–1932. Był członkiem rady nadzorczej Stowarzyszenia Pracy Społeczno-Wychowawczej im. J. Piłsudskiego oraz prezesem powiatowej Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny od 1928 roku. Działał na rzecz Okręgowego Związku Straży Pożarnych, aby usprawnić funkcjonowanie służby i utworzyć nowe oddziały w powiecie.

Jednym z jego ważniejszych osiągnięć było zaprojektowanie nowego gmachu teatru w Częstochowie. W sierpniu 1928 roku z jego inicjatywy odbyło się zebranie związane z budową teatru im. Adama Mickiewicza. 28 grudnia powołano Towarzystwo Akcyjne Budowy i Eksploatacji Teatru, w którego zarządzie również zasiadał. Oprócz prac związanych z teatrem, angażował się w Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, którego był współtwórcą w 1932 oraz prezesem w latach 1933–1936. Do roku 1933 był członkiem Rady Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej.

Poza działalnością administracyjną, Kazimierz Kühn oddał się także pracy naukowej. Publikował teksty dotyczące samorządu, takie jak „Gospodarka na drogach gminnych” (1928) oraz „Zarys programu i metod pracy samorządu ziemskiego” (1930). W 1932 roku został przeniesiony do Stanisławowa, gdzie objął stanowisko naczelnika Wydziału Samorządowego Urzędu Wojewódzkiego. Przeniósł się do Warszawy w 1936 roku, pełniąc rolę przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Samorządu Terytorialnego.

Pod koniec lat 30. XX wieku, otrzymał honorowe członkostwo w Związku Artystów Plastyków i Miłośników Sztuki „Orion” w Stanisławowie. W czasie II wojny światowej przebywał głównie w Warszawie, a po upadku powstania warszawskiego w 1944 roku wrócił do Częstochowy.

W latach 1946–1947 Kühn pracował w Wydziale Oświaty i Kultury Urzędu Miejskiego, a przez kolejne dwa lata był dyrektorem Muzeum Częstochowskiego. Jego działalność naukowa zaowocowała dziełem „Ludzkość sama się sobą rządzi”, w przedmowie której znalazły się uwagi Władysława Tatarkiewicza. W latach 1945–1946 wstąpił do PSL kierowanego przez mikołajczyków i ponownie angażował się w Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej.

15 maja 1957 roku Kazimierz Kühn zmarł w Częstochowie i został pochowany na Cmentarzu Kule (sektor 19-7-9).

Życie prywatne

Kazimierz Kühn był mężem Wandy Dołęgi-Ulińskiej (1879–1957), która pełniła rolę założycielki oraz przewodniczącej Koła Kobiet Ligi Obrony Powietrznej w Częstochowie.

W wyniku tego małżeństwa urodziły się dwie córki: Hanna (1903–2000) oraz Irena (1904–1993).

Ordery i odznaczenia

Kazimierz Kühn otrzymał wiele wyróżnień za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój Polski.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 27 grudnia 1924 roku,
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi przyznany w 1924 roku.

Upamiętnienie

Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, ulica w Olsztynie koło Częstochowy została nazwana imieniem Kazimierza Kühna. To upamiętnienie jest dowodem na jego znaczenie i wkład w historię regionu.

---

Oceń: Kazimierz Kühn

---