Edward Jürgens, który przyszedł na świat 11 października 1824 roku w Płocku, to postać o znacznym wpływie na ruch niepodległościowy w Polsce w czasach zaboru rosyjskiego. Jako lider liberalnej burżuazji warszawskiej, znany był przede wszystkim z przynależności do grupy nazywanej millenerami.
Jürgens pochodził z rodziny o żydowskich korzeniach, wyznania neofickiego. Był synem Henryka (Heinricha), majstra ciesielskiego z Holsztynu oraz Anny Kryger, wdowy po rzemieślniku-szklarskim. Ukończył gimnazjum w Płocku w 1843 roku, a jego zainteresowania intelektualne doprowadziły go do współpracy z grupą "Przeglądu Naukowego". W 1847 roku jego działalność polityczna została objęta nadzorem policyjnym.
Po ukończeniu studiów na wydziale kameralnym uniwersytetu w Dorpacie w 1852 roku, Jürgens osiedlił się w Warszawie, gdzie w 1857 roku uzyskał tytuł radcy tytularnego, a rok wcześniej został starszym rachmistrzem. Jego działalność polityczna koncentrowała się na działaniach na rzecz pracy organicznej, co było jego priorytetem. Opowiadał się za większą autonomią Królestwa Polskiego oraz uwłaszczeniem chłopów, angażując się jednocześnie w konstruktywne rozmowy polityczne.
Jürgens był znany ze swojego sceptycyzmu wobec konspiracji i zbrojnych powstań. Po wejściu millenerów do „białych” przyłączył się do Dyrekcji Wiejskiej tego stronnictwa. W 1859 roku wziął udział w komitecie zwołanym przez Narcyza Jankowskiego, którego celem była koordynacja przygotowań do powstania. Jednak stanął w obronie swoich przekonań i nie poddał się wpływom Ludwika Mierosławskiego, unikając zaangażowania w działalność spiskową.
Jego poglądy zmieniły się, gdy w 1863 roku wybuchło powstanie styczniowe. Wówczas opowiedział się za czynną walką z rosyjskim zaborcą. Niestety w trakcie powstania został aresztowany i zmarł w X PawilonieCytadeli Warszawskiej w nocy z 2 na 3 sierpnia 1863 roku.
Jego życie zakończyło się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie, gdzie został pochowany w alei 58, miejscu 13, pozostawiając po sobie ślad w historii narodowego ruchu niepodległościowego w Polsce.
Malarstwo
Edward Jürgens był artystą, który z pasją oddawał się malarstwu jako amator. Jego przygoda z rysunkiem rozpoczęła się w płockim gimnazjum, gdzie to Julian Zawodziński był jego nauczycielem. Dzięki jego wskazówkom i talentowi, Jürgens zyskał umiejętności, które pozwoliły mu wyrażać swoje artystyczne wizje.
Przypisy
- Artykuł „O Julianie Zawodzińskim malarzu, dagerotypiście płockim” w „Notatkach Płockich”. mazowsze.hist.pl.
- śp. Edward Jürgens.
- Konwent Polonia – lista członków 1828 – 1939. www.konwentpolonia.pl. [dostęp 18.05.2012 r.]
- Adrian Uljasz: Ewangelicy ziem polskich XIX wieku w szkicach profesora Tadeusza Stegnera – Recenzja opublikowana ze zmianami redakcyjnymi w piśmie „Słowo i Myśl” 2010, nr 2 (Poznań). [dostęp 19.07.2010 r.]
- Antoni Minkiewicz, „Konwent Polonia”, 1828-1978, w: Zeszyty Historyczne, zeszyt 46, Paryż 1978, s. 222.
- S. Didier, Rola neofitów w dziejach Polski, Warszawa 1934, s. 93, 99, 100, 101, 102, 105.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ada Markowa | Stefan Szczęsny | Arkadiusz Iwaniak | Stanisława Fabisiak | Elżbieta Gapińska | Stanisław Grzywiński (poseł) | Stanisław Wiśniewski (poseł) | Stefan Radomski (dyplomata) | Julian Leszczyński | Mirosław Krajewski (1917–1945) | Józef Kwiatek | Ludwik Fankanowski | Cecylia Gumplowiczowa | Zbigniew Kruszewski | Piotr Zgorzelski | Natan Bresler | Wanda Sokołowska | Władysław Chabowski | Tadeusz Mazowiecki | Ewa TomaszewskaOceń: Edward Jürgens