Henryk Borowski

---

Życiorys

Henryk Borowski rozpoczął swoją edukację artystyczną w Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły w Płocku. Po ukończeniu szóstej klasy rodzina Borowskich zdecydowała się na przeprowadzkę do Warszawy, gdzie w 1934 roku Henryk zakończył naukę w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. Swoje umiejętności aktorskie doskonalił pod okiem takich mentorów jak Stanisława Wysocka, Juliusz Osterwa, Leon Schiller oraz Stefana Jaracza.

Przed wybuchem II wojny światowej, Borowski brał udział w działaniach teatralnych, występując w wileńskim Teatrze na Pohulance w latach 1934–1937, a następnie w Teatrze Miejskim we Lwowie (1937–1938) oraz Teatrze Buffo w Warszawie (1938–1939). Po wybuchu wojny, w czasie okupacji niemieckiej, zajmował się pracą fizyczną, ale nie porzucił artystycznej pasji. Angażował się w konspiracyjne życie kulturalne stolicy. Dzielnie walczył podczas powstania warszawskiego.

Po zakończeniu działań wojennych, Henryk Borowski kontynuował swoją karierę jako aktor w teatrach łódzkich, takich jak Wojska Polskiego w latach 1945–1949 i Kameralnym Domu Żołnierza w 1949 roku. Później przeniósł się do Warszawy, gdzie występował w Teatrze Współczesnym (1949–1958, 1960–1991) oraz Teatrze Polskim (1958–1960). Dodatkowo, jego talent można było podziwiać w spektaklach Teatru Telewizji oraz w słuchowiskach produkowanych przez Polskie Radio.

W latach 1947-1958 Henryk Borowski pełnił również rolę wykładowcy w warszawskiej PWST, przekazując swoją wiedzę i doświadczenie młodszym pokoleniom artystów. W 1979 roku został uhonorowany tytułem członka zasłużonego SPATiF-ZASP. Zmarł w Warszawie, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu parafialnym w Starych Babicach.

Filmografia

Henryk Borowski to postać, która ma bogaty dorobek filmowy od 1946 do 1988 roku. Jego kariera aktorska została zaznaczona w wielu znakomitych produkcjach, które przyczyniły się do jego sławy i uznania w branży filmowej.

• 1946: Zakazane piosenki – wykonawca wyroku na Marii Kędziorek,
• 1949: Za wami pójdą inni – profesor Brzozowski,
• 1950: Miasto nieujarzmione – nazwisko pojawia się w napisach „Robinsona warszawskiego”,
• 1954: Trudna miłość – Bielecki,
• 1954: Autobus odjeżdża 6.20 – Słaboński, kier. działu kadr w hucie „Bolesław”,
• 1954: Domek z kart – redaktor gazety,
• 1956: Pożegnanie z diabłem – Maciej Rubach, ojciec Jasia,
• 1957: Król Maciuś I – minister spraw wewnętrznych,
• 1959: Kamienne niebo – profesor,
• 1960: Krzyżacy – Zygfryd de Löwe, komtur Szczytna,
• 1962: I ty zostaniesz Indianinem – Jerzy Kubiak, ojciec Mirka,
• 1966–1968: Klub profesora Tutki – sędzia, rozmówca profesora Tutki,
• 1966: Mistrz – mecenas,
• 1967: Tortura nadziei – inkwizytor,
• 1968: Hrabina Cosel – minister Adolf Magnus Hoym,
• 1968: Hrabina Cosel (serial) – minister Adolf Magnus Hoym,
• 1969: Pożarowisko – Warecki, kolega Rojeckiego,
• 1970: Epilog norymberski – Joachim von Ribbentrop,
• 1972: Kopernik – Tiedemann Giese,
• 1972: Kopernik – Tiedemann Giese (odc. 3),
• 1972: Wesele – Dziad,
• 1972: Kaprysy Łazarza – Jacenty,
• 1975: Noce i dnie – Klemens, stryj Bogumiła,
• 1984: 5 dni z życia emeryta – emeryt Brodowski, kawiarniany znajomy Bzowskiego,
• 1985: Jezioro Bodeńskie – Wildermayer,
• 1988: Alchemik – ojciec Salezy,
• 1988: Alchemik Sendivius – ojciec Salezy.

Jego różnorodne role pokazują umiejętność adaptacji do różnych postaci, co czyni go jednym z większych talentów w polskim kinie. Długotrwała kariera aktorska Borowskiego pozostawia trwały ślad w pamięci widzów i wpłynęła na rozwój polskiej kinematografii.

Teatr Telewizji

W historiach związanych z Teatrem Telewizji, Henryk Borowski odgrywał znaczącą rolę, wcielając się w wiele różnorodnych postaci. Jego dokonania są bogate w niezwykłe kreacje, które na zawsze pozostaną w pamięci widzów.

• 1957: Julietta ze snów – Georges Neveaux – reżyseria: Czesław Szpakowicz,
• Goście o zmierzchu – Krystyna Salaburska – reżyseria: Władysław Sheybal,
• 1958: Zawieja – Wiera Panowa – reżyseria: Stanisław Wohl,
• 1960: Zemsta – Aleksander Fredro – reżyseria: Jerzy Kreczmar,
• Amy Foster – Joseph Conrad Korzeniowski – reżyseria: Adam Hanuszkiewicz,
• 1961: Rzecz o teatrze – Johann Wolfgang von Goethe – harfiarz – reżyseria: Stanisław Wohl,
• 1962: Krzyżówka – Michał Choromański – sąsiad – reżyseria: Jerzy Gruza,
• Męczeństwo Piotra Ohey’a – Sławomir Mrożek – Piotr Ohey – reżyseria: Erwin Axer,
• Pan Topaz – Pagnol Marce – Muche – reżyseria: Edward Dziewoński,
• 1963: Szkoda wąsów – Ludwik A. Dmuszewski – reżyseria: Tadeusz Aleksandrowicz,
• Dym – William Faulkner – reżyseria: Ludwik René,
• Pierwszy dzień wolności – Leon Kruczkowski – reżyseria: Adam Hanuszkiewicz,
• Szelmostwa Skapena – Molier – Argant – reżyseria: Jan Kulczyński,
• 1964: Ślub – Andrzej Górny – reżyseria: Adam Hanuszkiewicz,
• Ostry dyżur – Jerzy Lutowski – reżyseria: Andrzej Szafiański,
• Mistrz – Zdzisław Skowroński – reżyseria: Jerzy Antczak,
• 1965: Ifigenia w Taurydzie – Johann Wolfgang Goethe – postać: król Taurydy Toas, reżyseria: Erwin Axer,
• Volpone – Ben Jonson – reżyseria: Zygmunt Hübner,
• Szósty lipca – Szatrow Michał – postać: Aleksandrowicz – reżyseria: Jerzy Krasowski,
• Stanisław i Bogumił – Dąbrowska Maria – postać: Henryk, Opat Waltenburski – reżyseria: Jerzy Krasowski,
• Głos – Zdzisław Skowroński – postać: Delegat I – reżyseria: Jerzy Antczak,
• Adwokat i róże – Jerzy Szaniawski – reżyseria: Andrzej Łapicki,
• Damy i huzary – Aleksander Fredro – reżyseria: Józef Słotwiński,
• 1966: Aszantka – Włodzimierz Perzyński – postać: Wuj Bratkowski – reżyseria: Stanisław Brejdygant,
• Dwie humoreski o stosunku do zwierząt – Sławomir Mrożek – postać: Staruszek – reżyseria: Erwin Axer,
• Horsztyński – Juliusz Słowacki – postać: Ojciec Prokop – reżyseria: Jerzy Kreczmar,
• Skowronek – Jean Anouilh – postać: Cauchon – reżyseria: Jerzy Antczak,
• 1967: Kartoteka – Tadeusz Różewicz – postać: Ojciec – reżyseria: Konrad Swinarski,
• Antygona – Sofokles – postać: Posłaniec – reżyseria: Jerzy Gruza,
• Król Edyp – Sofokles – postać: Posłaniec – reżyseria: Jerzy Gruza,
• Stawka większa niż życie (odc. Cicha przystań) – postać: Hotelarz Tietz – reżyseria: Andrzej Konic,
• 1968: Drewniany talerz – Edmund Morris – postać: Glenn – reżyseria: Jan Bratkowski,
• Grube ryby – Michał Bałucki – postać: Pagatowicz – reżyseria: Jerzy Rakowiecki,
• Sędzia Irving – według Roberta Penna Warrena – postać: Willy Stark – reżyseria: Andrzej Konic,
• Gruszeczka, czyli wizyta obcej pani – Stanisława Fleszarowa-Muskat – postać: Cieślak – reżyseria: Józef Słotwiński,
• Grający pomnik – Maciej Patkowski – postać: Ojciec Anny – reżyseria: Jan Bratkowski,
• Trąd w pałacu sprawiedliwości – Ugo Betti – postać: Croz – reżyseria: Gustaw Holoubek,
• Spóźnione kwiaty – Anton Czechow – postać: Nikifor – reżyseria: Anatolij Nall,
• 1969: Kollokacja – Józef Korzeniowski – postać: Pan Cepowski – reżyseria: Maryna Broniewska,
• Konsul Bernick – Henrik Ibsen – postać: Krap – reżyseria: Jan Bratkowski,
• Burza – Aleksander Ostrowski – postać: Kuligin – reżyseria: Jan Kulczyński,
• Epilog norymberski – Jerzy Antczak – postać: Ribbentrop – reżyseria: Jerzy Antczak,
• 1970: Powrót o 7-ej – Robert C. Sherriff – postać: Inspektor – reżyseria: Andrzej Konic,
• Dziewczęta z Nowolipek (część II – Kwiryna) – Pola Gojawiczyńska – reżyseria: Stanisław Wohl,
• Dziewczęta z Nowolipek (część IV – Amelka) – Pola Gojawiczyńska – postać: Aptekarz – reżyseria: Stanisław Wohl,
• Balladyna – Juliusz Słowacki – postać: Pustelnik – reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski,
• Trąd w pałacu sprawiedliwości – Ugo Betti – postać: Croz – reżyseria: Gustaw Holoubek,
• Żaglowce, białe żaglowce – Jarosław Abramow-Newerly – postać: Major – reżyseria: Kazimierz Braun,
• Pan Tadeusz (Księga II – Zamek) – Adam Mickiewicz – postać: Gerwazy – reżyseria: Adam Hanuszkiewicz,
• 1977: Przed burzą – Ryszard Frelek, Włodzimierz Kowalski – postać: lord Halifax – reżyseria: Roman Wionczek.

Każda z wymienionych produkcji podkreśla wszechstronność oraz talent Borowskiego, który w różnych rolach zachwycał widzów i twórców.

Radio

Henryk Borowski był aktywnym uczestnikiem radiowego świata sztuki, występując w różnorodnych słuchowiskach. Jego charakterystyczny głos można było usłyszeć w audycjach stworzonych przez znane postacie, takie jak Jacek Janczarski oraz Adam Kreczmar.

W jednym z bardziej znanych słuchowisk, Saga Rodu Wymęga-Zarawiejskich, wcielił się w postać pradziada Huberta, co przyczyniło się do jego dalszej popularności wśród słuchaczy.

Ordery i odznaczenia

Henryk Borowski zdobył liczne odznaczenia, które są dowodem jego zaangażowania i osiągnięć w różnych dziedzinach. Oto lista jego orderów i odznaczeń:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski przyznany w 1973 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 15 lipca 1954 roku,
• Warszawski Krzyż Powstańczy,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej z 1978 roku,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, przyznana w 1976 roku,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”.

Nagrody

Henryk Borowski, uznawany za jednego z najbardziej utalentowanych aktorów swojego pokolenia, zdobył wiele prestiżowych nagród na przestrzeni swojej kariery. Jego osiągnięcia obejmują:

• 1953 – przyznanie Nagrody Państwowej III stopnia (zespołowej) za jego niezapomnianą rolę Mariana Korbickiego w spektaklu „Domek z kart” w Teatrze Współczesnym w Warszawie,
• 1970 – wyróżnienie przez Komitet ds. PRiTV za wybitne kreacje aktorskie w spektaklach Teatru TV,
• 1971 – otrzymanie nagrody ministra kultury i sztuki I stopnia za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie aktorstwa,
• 1973 – ponowne uznanie przez Komitet ds. PRiTV za wybitne aktorstwo w Teatrze TV,
• 1977 – zdobycie nagrody teatralnej tygodnika „Przyjaźń” za rolę Kelina Ababija w sztuce „Największa świętość” autorstwa Iona Drucego, przedstawionej w Teatrze Współczesnym w Warszawie,
• 1977 – przyznanie Złotej Syrenki,
• 1977 – nagroda Miasta Stołecznego Warszawy,
• 1978 – Grand Prix za najwybitniejszą kreację aktorską na festiwalu za rolę Kelina w „Największa świętość” w Teatrze Współczesnym,
• 1980 – nagroda przewodniczącego Komitetu ds. PRiTV za wybitne osiągnięcia w programach radiowych i telewizyjnych,
• 1990 – Złoty Wawrzyn Grzymały.

Każda z tych nagród podkreśla niezwykły talent i zaangażowanie Borowskiego w sztukę aktorską, czyniąc go legendą polskiego teatru.

---

Oceń: Henryk Borowski

---