Jan Zygmunt Jakubowski, urodzony 23 czerwca 1909 roku w Płocku, to postać, która w znaczący sposób wpisała się w historię polskiej literatury. Jego wkład jako historyka literatury polskiej był nieoceniony.
Jakubowski zmarł 11 października 1975 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy oraz wpływ na rozwój badań literackich w Polsce.
Życiorys
Jan Zygmunt Jakubowski był znakomitym polskim filologiem i nauczycielem, którego życie było pełne istotnych wydarzeń. Syn Aleksandra Jakubowskiego oraz Konstancji z d. Kamińskiej, rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku. W 1928 roku udało mu się z powodzeniem zdać egzamin maturalny, co pozwoliło mu na podjęcie studiów na kierunku polonistyka na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu dyplomu w 1934 roku, pracował jako nauczyciel najpierw w Warszawie, a następnie w Łodzi.
W 1937 roku związał się z redakcją pisma „Prace Polonistyczne”, co otworzyło przed nim nowe możliwości w świecie literatury i nauki. Jego życie podczas II wojny światowej było pełne tragedii. Walczył w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu przebywał na Rzeszowszczyźnie, gdzie zaangażował się w tajne nauczanie. W 1942 roku został aresztowany przez Gestapo i trafił do obozów w Auschwitz oraz Buchenwaldzie, gdzie przetrwał niewłaściwe warunki życia jako więzień.
Po zakończeniu wojny w 1945 roku, Jakubowski powrócił do Polski, a w 1946 roku z powodzeniem obronił pracę doktorską pt. „Stanisław Witkiewicz jako pisarz”, napisaną pod opieką Juliusza Kleinera. W latach 1946–1947 był redaktorem pisma „Polonista”, a od 1948 redagował „Polonistykę”. W okresie 1947–1951 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi, by później zostać jednym z założycieli Instytutu Badań Literackich PAN, gdzie przez wiele lat kierował Pracownią Podręcznika Szkolnego Historii Języka Polskiego.
W kolejnych latach, Jakubowski zajmował ważne stanowiska akademickie. Od 1949 roku był zastępcą profesora na Uniwersytecie Łódzkim, a od 1951 uczył na Uniwersytecie Warszawskim. W 1952 roku stanął na czele Katedry Historii Literatury Polskiej. Zgodnie z jego osiągnięciami, w 1954 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1968 profesorem zwyczajnym.
W latach 1968–1974 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej UW i angażował się w działalność wydawniczą. Był redaktorem w „Życiu Szkoły Wyższej” (1953–1957), „Przeglądzie Humanistycznym” (od 1957) oraz w „Poezji” (1965–1973). Jako aktywny członek organizacji kombatanckiej ZBoWiD, od 1969 roku zasiadał w Prezydium Zarządu Głównego oraz wiceprezesa Rady Naczelnej ZBoWiD od maja 1972 roku. Wspierał politykę Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i był członkiem Komitetu Uczelnianego PZPR na Uniwersytecie Warszawskim.
Jakubowski nieustannie brał udział w przedsięwzięciach mających na celu odbudowę Warszawy. Od 1971 roku był członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Po jego śmierci, został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze C4-tuje-12. W uznaniu swoich zasług, był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1956), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1965) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1970).
Przypisy
- Tadeusz Rutkowski: Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. Piotr M. Majewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016 r., s. 488.
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 27.11.2019 r.]
- Trybuna Robotnicza, nr 108 (8784), 08.05.1972 r., str. 2.
- "Biuletyn Zamek", nr 17a, 19.06.1971 r., s. 5.
- Nowe władze ZBoWiD [w:] Głos Słupski, nr 251, 22.09.1969 r., s. 1-2.
- a b c d e f g h i j k Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. Tom trzeci. G-J, wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994 r., s. 342-344.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Krzysztof Malinowski | Wiktoria Malicka | Maria Macieszyna | Sylwester Czosnowski | Franciszek Korwin-Szymanowski | Stanisław Balcerzyk | Jan Lutyński | Bożena Wagner | Stanisław Garlicki (1875–1935) | Leszek Zaleski | Maria Arnoldowa | Stefan Cieśliński | Renata Walczak | Włodzimierz Brus | Ludwik Krzywicki | Norbert Wójtowicz | Urszula Soczyńska | Edward Czesław Szymczewski | Ludwika Karpińska-Woyczyńska | Marlena PiekutOceń: Jan Zygmunt Jakubowski