Ludwika Karpińska-Woyczyńska

Nauka i edukacja

Ludwika Zofia Woyczyńska, z domu Karpińska, to postać o znaczącym dorobku w dziedzinie psychologii w Polsce. Urodziła się 13 sierpnia lub 25 sierpnia 1872 roku w Płocku, a zmarła 30 stycznia 1937 roku w Warszawie.

Była nie tylko uznaną psycholożką, ale także psychoanalityczką, co świadczy o jej szerokich kompetencjach i zaangażowaniu w rozwój tej dyscypliny. Pełniła ważne funkcje, takie jak kierowniczka Miejskiej Poradni Psychologicznej w Łodzi, gdzie miała wpływ na rozwój usług psychologicznych w tym regionie.

Dodatkowo, Ludwika Woyczyńska była docentem psychologii stosowanej oraz kierowniczką Katedry Psychotechniki na Wydziale Pedagogicznym oddziału łódzkiego Wolnej Wszechnicy Polskiej, co podkreśla jej rolę jako edukatora i badacza w dziedzinie psychologii.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie o bogatych tradycjach naukowych. Jej rodzicami byli Nestor Kazimierz Karpiński oraz Katarzyna Fery. Starsza siostra, Aniela, wyszła za mąż za chemika Kazimierza Jabłczyńskiego, natomiast brat Józef (1866–1927) pracował jako lekarz w Warszawie. Karpińska-Woyczyńska ukończyła II Gimnazjum Żeńskie w Warszawie w 1892 roku, zdobywając złoty medal. Być może uczęszczała na wykłady z psychologii prowadzone przez Adama Mahrburga. Następnie kontynuowała edukację na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Berlinie, jednak przerwała naukę po kilku semestrach z powodu trudności finansowych.

Wówczas podjęła pracę nauczycielki w średnich szkołach dla dziewcząt, które prowadziły pani Swołyńska i pani Karwowska w Warszawie. Jej zaangażowanie w działalność polityczną zaowocowało wstąpieniem do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), gdzie była jedną z organizatorek strajku szkolnego w 1905 roku. Współpracowała z różnymi czasopismami, takimi jak „Przegląd Filozoficzny”, „Ogniwo” oraz „Książka”. W 1907 roku rozpoczęła studia na wydziale filozoficznym w Zurychu, gdzie przygotowała pracę doktorską pod kierunkiem Friedricha Schumanna, którą obroniła w 1910 roku.

W 1909 roku miała zaszczyt być pierwszą kobietą uczestniczącą w spotkaniach Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, w których brała udział jako gość, u boku Ludwika Jekelsa. W tym samym czasie wzięła udział w I Zjeździe polskich psychiatrów, neurologów i psychologów w Warszawie, gdzie wygłosiła referat dotyczący „Przyczynków doświadczalnych do widzenia głębi”. Kolejne referaty, dotykające tematów psychoanalizy oraz zjawiska psychoelektrycznego, przedstawiła na II Zjeździe w Krakowie w 1912 roku.

W styczniu 1911 roku osiedliła się w Zakopanem. Z kolei 8 października 1914 roku dołączyła do Legionów Polskich jako sanitariuszka, biorąc udział w obronie Lwowa. Została awansowana na sierżanta 1 pułku piechoty Legionów. Za swoje zasługi otrzymała Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych oraz Złoty Krzyż Zasługi. W 1920 roku objęła stanowisko kierowniczki Miejskiej Poradni Psychologicznej w Łodzi, a w 1928 została docentem psychologii stosowanej oraz kierowniczką Katedry Psychotechniki na Wydziale Pedagogicznym łódzkiej Wolnej Wszechnicy Polskiej.

W 1930 roku przeszła na emeryturę, zamieszkując Wilno. Angażowała się w działalność Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”, była również członkinią Sądu Honorowego. Należała do Unii Polskich Związków Obrończyń Ojczyzny, gdzie zasiadała w zarządzie Komisji Społeczno-Obywatelskiej. Karpińska-Woyczyńska aktywnie uczestniczyła w Polskim Towarzystwie Psychotechnicznym oraz w komitecie redakcyjnym czasopisma „Psychotechnika”. Jej mężem, od 1908 roku, był Marcin Woyczyński (1870–1944), lekarz oraz oficer Wojska Polskiego.

W 1935 roku tymczasowo aresztowano ją w związku z nieuzasadnionymi podejrzeniami o możliwą współpracę z wywiadem sowieckim, co mogło być związane z jej kontaktami z postaciami takimi jak Stefania Sempołowska i Wanda Wasilewska. Po trzech tygodniach spędzonych w areszcie została zwolniona z braku dowodów.

Zmarła 30 stycznia 1937 roku w Warszawie na skutek powikłań po grypie. Dwa dni później, 1 lutego 1937, została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A19, rząd 4, miejsce 24).

Dorobek naukowy

Ludwika Karpińska-Woyczyńska to postać, która znacząco wpłynęła na rozwój polskiej psychologii i nauk społecznych. Była pionierką w dziedzinie tłumaczeń i badań naukowych.

Wspólnie z siostrą Anielą, Karpińska przetłumaczyła na język polski istotne dzieła autorów takich jak Avenarius oraz Tönnies. Jej prace przed I wojną światową były wyjątkowe, ponieważ opublikowała szereg ważnych artykułów na temat psychoanalizy zarówno w języku niemieckim, jak i polskim.

Po zakończeniu wojny, kontynuowała swoją działalność naukową, koncentrując się na badaniach inteligencji dzieci oraz psychotechnice. W jej dorobku naukowym można dostrzec szerokie zainteresowania oraz zaangażowanie w rozwój nauki.

Lista prac

Oto lista prac reprezentujących dorobek Ludwiki Karpińskiej-Woyczyńskiej, która znacząco przyczyniła się do rozwoju psychologii i analizy percepcji.

  • Karpińska L. Urywek listu. Ogniwo 1 (9), s. 205, 8 (21) lutego 1903,
  • Karpinska L. Experimentelle Beiträge zur Analyse der Triefenwahrnehmung. Leipzig: J. A. Barth, 1910,
  • Karpińska L. „Przyczynki doświadczalne do widzenia głębi” W: Ciągliński A. (red). Prace 1-go Zjazdu neurologów, psychiatrów i psychologów polskich odbytego w Warszawie 11–12–13 października 1909 r. Warszawa: E. Wende i sp., 1910,
  • Karpinska L. Beiträge zur Psychopathologie des Alltagslebens. Zentralblatt für Psychoanalyse und Psychotherapie 3 (6-7), 309-312, 1911,
  • Karpińska L. Badania doświadczalne nad kojarzeniem wyobrażeń. Przegląd Lekarski 51 (43, 44, 45, 46, 47), s. 603–604, 617–619, 635–637, 647–649, 677–679, 1912,
  • Karpińska L. Ein Beitrag zur Analyse „sinnloser” Worte im Traume. Internationale Zeitschrift für Aerztliche Psychoanalyse 2, 1914,
  • Karpińska L. O psychoanalizie. Ruch Filozoficzny 4 (2), s. 32–38, 1914,
  • Karpinska L. Über die psychologischen Grundlagen des Freudismus. Internationale Zeitschrift für Aerztliche Psychoanalyse 2 (4), 305-326, 1914,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Badanie dzieci umysłowo niedorozwiniętych ze szkół powszechnych m. Łodzi. Kwartalnik Szkoła Powszechna 2 (3-4), 1921,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Miejska Pracownia Psychologiczna w Łodzi (za okres od 1 IX 1919 roku do 1 I 1922). Ruch Pedagogiczny 9 (1-2), s. 31–35, 1922,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Dobór dzieci uzdolnionych i próby zdatności zawodowej młodzieży w Berlinie i Hamburgu. Ruch Pedagogiczny, 10 (1-3), s. 18-35, 1923,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Rola psychologii w doborze dzieci umysłowo upośledzonych do szkoły pomocniczej. Ruch Pedagogiczny 10 (4–6), s. 65–75, 1923,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Miejska Pracownia Psychologiczna w Łodzi. Dziennik Zarządu miasta Łodzi 6 (20A), s. 1–3, 1924,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Ekonomiczne i społeczne znaczenie poradnictwa zawodowego. Przegląd Włókienniczy 4/5, s. 32–34, 6, s. 59–62, 1925,
  • Karpińska-Woyczyńska L. Miejska Pracownia Psychologiczna w Łodzi (Szkic działalności od założenia do października 1927 roku). Psychotechnika 1, 3, 1927,
  • Karpinska-Woyczynska L. Ein Beitrag zur Frage der Konstanz des Intelligenzquotienten. Zeitschrift für angewandte Psychologie 33, s. 405, 1929.

Przypisy

  1. Tomasz Stańczyk: Lekarz Marszałka, sąsiad krnąbrnego pacjenta. rp.pl, 24.01.2015 r. [dostęp 30.01.2016 r.]
  2. Dembińska E., Rutkowski K. List do Redakcji. Kiedy i gdzie urodziła się dr Ludwika Karpińska-Woyczyńska?. „Psychiatria Polska”. 50 (4), s. 891–893, 2016 r.
  3. Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF KARPIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
  4. Matrikeledition. [dostęp 30.01.2016 r.]
  5. Pogrzeb ś.p. Dr-owej Ludwiki Woyczyńskiej. Kurjer Warszawski nr 33 (2.02.1937 r.) s. 18
  6. „Polska Zbrojna” nr 31 (31.01.1937 r.), s. 4
  7. J. D.-W. Ś.p. Ludwika Woyczyńska. Polska Zbrojna nr 32 (1.02.1937 r.) s. 6
  8. a b c Zgon zasłużonej obywatelki kraju. Dzień Dobry nr 36 (5.02.1937 r.) s. 8
  9. Kronika bieżąca. Kurjer Codzienny 27 nr 174 (26.06.1891 r.)
  10. Avenarius R. W sprawie filozofii naukowej. Warszawa: Wydawnictwo „Przeglądu Fiolozoficznego”, 1902 r.
  11. Tönnies F. Tomasz Hobbes: życie jego i nauka. Warszawa: Wydawnictwo „Przeglądu Filozoficznego”, 1903 r.
  12. Rudkowska K. Pamięci Haliny Karpińskiej-Kintopf. „Kronika Miasta Poznania”, s. 105–110, 1972 r.
  13. Groth i Waszyńska, 2014 r.

Oceń: Ludwika Karpińska-Woyczyńska

★★★★★
Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:23