Maria Macieszyna, z domu Ehrlich, znana także po pierwszym małżeństwie jako Kunklowa, przyszła na świat 31 października 1869 roku w Płocku, a swoje życie zakończyła w tym samym mieście 30 lipca 1953 roku.
Była to wybitna polska nauczycielka i publicystka, która odegrała znaczącą rolę jako działaczka społeczna. W szczególności związana była z Towarzystwem Naukowym Płockiego, w którym jej zaangażowanie przyczyniło się do podnoszenia poziomu edukacji i nauki w regionie.
Życiorys
Maria Macieszyna, córka płockiego lekarza Marcina Ehrlicha, wyrastała w atmosferze silnego patriotyzmu, który wyniosła z rodzinnego domu, mimo obcych korzeni swoich rodziców, w tym ojca, pochodzącego z Kurlandii. Jej edukacja zaczęła się na pensji żeńskiej Folkersmanowej, gdzie zdobyła dyplom nauczycielki, a następnie przez pewien czas podejmowała pracę pedagogiczną, ucząc także na tajnych kompletach.
W 1892 roku Maria wzięła ślub z Eugeniuszem Kunklem, ziemianinem i właścicielem majątku w Drobinie. Razem z mężem podróżowali po Europie. W Drobinie aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym oraz w oświacie, przyczyniając się do powstania szkoły elementarnej. Rozwijała swoją pasję literacką jako płodna publicystka w piśmie „Echa Płockie i Łomżyńskie”, gdzie poruszała tematy dotyczące równości społecznej, filantropii oraz emancypacji kobiet, pisząc również utwory beletrystyczne.
Po stracie męża w 1909 roku, Maria poślubiła lekarza i społecznego działacza, Aleksandra Macieszę. W tym czasie na stałe powróciła do Płocka, gdzie stała się aktywną propagatorką kultury. Współpracowała blisko z mężem w ramach Towarzystwa Naukowego Płockiego, które Maciesz doprowadził do reaktywacji i przez wiele lat pełnił funkcję prezesa. Macieszyna była autorką kilku publikacji o tematyce regionalnej, takich jak „Katedra Płocka” (Płock 1914), „Płock w malarstwie” (Płock 1914) oraz „Ziemia Płocka, ogrodem Polski” (Płock 1917). Razem z mężem współtworzyli trzykrotnie wznawiany „Przewodnik po Płocku” (pierwsze wydanie w 1914 roku), a także prowadziła dokumentację etnograficzną strojów ludowych z okolic Płocka.
W 1914 roku, wspólnie z mężem, udała się do Jednorożca w celu prowadzenia badań na Kurpiach. Mąż badał antropologię Kurpiów z powiatu przasnyskiego, podczas gdy Maria zbierała rośliny do zielnika, a oboje gromadzili stroje oraz eksponaty, które później przywieźli do Płocka. Wiele jej artykułów ukazało się w prasie regionalnej. Po śmierci, w 1996 roku, ukazał się „Pamiętnik Płocczanki”, który zawierał jej obserwacje z czasów I wojny światowej. Dodatkowo, Maria wspierała finansowo budowę I Gimnazjum Polskiego w Płocku.
W trudnych czasach okupacji hitlerowskiej padła ofiarą represji. Po raz drugi owdowiała w październiku 1945 roku. Maria Macieszyna zmarła 30 lipca 1953 roku w Płocku, a jej ostatnie miejsce spoczynku mieści się w cmentarzu katolickim przy alei Kobylińskiego, gdzie została pochowana.
Upamiętnienie
W wrześniu 2003 roku, na podstawie uchwały Rady Miasta Płocka, imię Marii Macieszyny zostało nadane płockiemu Miejskiemu Przedszkolu nr 1, które znajduje się przy ulicy Kościuszki.
Przypisy
- Maria WeronikaM.W. Kmoch, MAŁA OJCZYZNA: Podróż Aleksandra i Marii Macieszów na „Kurpie przasnyskie”, 1914 r. [online] [dostęp 04.10.2024 r.]
- Maria WeronikaM.W. Kmoch, Opis Puszczy Kurpiowskiej, Szli i Jednorożca pióra Marii Macieszyny (1914) [online] [dostęp 04.10.2024 r.]
- Uchwała Nr 269/XIV/03 Rady Miasta Płocka z dnia 02.09.2003 r. w sprawie nadania imienia Marii Macieszyny Miejskiemu Przedszkolu nr 1 w Płocku [online] [dostęp 04.10.2024 r.]
- a b c d e MariaM. Macieszyna MariaM., Przedmowa, [w:] Anna MariaA.M. Stogowska (red.), Pamiętnik Płocczanki, Płock 1996.
- a b c d e f Anna Stogowska, Maria Macieszyna jako regionalistka, „Notatki Płockie”, nr 159, z. 2, 1994 r., s. 29.
- Anna MariaA.M. Stogowska (oprac.), Maria Macieszyna, "Pamiętnik Płocczanki.", 1996, ISBN 83-905448-0-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Sylwester Czosnowski | Franciszek Korwin-Szymanowski | Stanisław Balcerzyk | Jan Lutyński | Bożena Wagner | Stanisław Garlicki (1875–1935) | Leszek Zaleski | Jadwiga Konieczna-Twardzikowa | Magdalena Król | Feliks Rudomski | Wiktoria Malicka | Krzysztof Malinowski | Jan Zygmunt Jakubowski | Maria Arnoldowa | Stefan Cieśliński | Renata Walczak | Włodzimierz Brus | Ludwik Krzywicki | Norbert Wójtowicz | Urszula SoczyńskaOceń: Maria Macieszyna