Stanisław Garlicki (1875–1935)


Stanisław Garlicki, urodzony 16 stycznia 1875 roku w Płocku, był wybitnym polskim naukowcem, który pozostawił znaczący ślad w dziedzinie matematyki i chemii. Jego życie tragicznie zakończyło się 4 listopada 1935 roku w Warszawie.

Jako profesor Politechniki Warszawskiej, Garlicki odgrywał kluczową rolę w kształtowaniu polskiej nauki, a jego prace naukowe i dydaktyczne miały duży wpływ na rozwój tych dziedzin w kraju.

Oprócz osiągnięć naukowych, Garlicki był również aktywnym działaczem socjalistycznym oraz wolnomularzem, co dodatkowo podkreśla jego zaangażowanie w sprawy społeczne i polityczne swojej epoki.

Życiorys

Stanisław Garlicki przyszedł na świat w 1875 roku, a jego rodzicami byli Władysław, który pracował jako nauczyciel, oraz Lucyna Borska. Osiągnął wykształcenie średnie w szkole Wojciecha Górskiego, a następnie w rządowym gimnazjum w Warszawie. Wkrótce potem wyjechał za granicę, aby studiować na politechnikach w Zurychu i Charlottenburgu. W 1898 roku uzyskał dyplom inżyniera chemika.Po ukończeniu studiów w Zurychu, jego droga edukacyjna prowadziła go do Paryża, gdzie przez trzy lata rozwijał swoje zainteresowania w dziedzinach matematyki, nauk przyrodniczych, filozofii oraz historii.

Po powrocie do kraju, rozpoczął pracę jako nauczyciel matematyki w prywatnych szkołach, w tym w Gimnazjum Polskim oraz w Warszawie. W trakcie I wojny światowej, od 1915 roku, związał się z Politechniką Warszawską, gdzie zaczął wykładać. W 1919 roku objął stanowisko zastępcy profesora, a w 1921 roku awansował na profesora nadzwyczajnego, prowadząc wykłady z zakresu geometrii wykreślnej. Habilitował się na podstawie pracy zatytułowanej „Podstawy geometrii”.

W latach akademickich 1924/25 oraz 1925/26 profesor Garlicki pełnił zaszczytną funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego, mając jednocześnie status członka Senatu Akademickiego. W roku akademickim 1929/30 także pełnił rolę delegata wydziału w Senacie. Był autorem wielu artykułów naukowych, które publikował, między innymi, w czasopiśmie „Wektor”. Niestety, z powodu poważnych problemów zdrowotnych związanych z sercem, zmuszony był przejść na wcześniejszą emeryturę i zmarł w 1935 roku. Jego osiągnięcia zostały dostrzegane przez społeczeństwo, które uhonorowało go, między innymi, Krzyżem Niepodległości w 1931 roku.

Działalność polityczna

W okresie studiów Garlicki wykazywał od najmłodszych lat zaangażowanie polityczne, co doprowadziło do jego krótkotrwałego aresztowania przez berlińską policję. Po przeprowadzce do Częstochowy stał się aktywnym działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W wyniku jego działalności politycznej został aresztowany i umieszczony w więzieniu w Lublinie, z którego zwolniono go po pół roku na mocy amnestii.

W 1915 roku uczestniczył w założeniu aktywistycznej Ligi Państwowości Polskiej, a trzy lata później wchodził w skład Rady Stanu Królestwa Polskiego. Był także aktywnym członkiem Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich oraz Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego (OMTUR). Istnieją przypuszczenia, że od czasów I wojny światowej był związany z masonerią. W 1920 roku pełnił funkcję zastępcy wielkiego komandora Rady Najwyższej 33°, co oznaczało jego rolę zastępcy szefa wolnomularzy wyższych stopni obrządku szkockiego w Polsce. Jednakże w miarę upływu lat jego związek z masonerią ulegał osłabieniu, aż w marcu 1928 roku Garlicki został wyłączony z czynnej przynależności do organizacji.

Życie prywatne

W 1900 roku Stanisław Garlicki zawarł związek małżeński z Zofią Wojtkiewiczówną, lekarką, którą miał okazję poznać podczas pobytu w Szwajcarii. Z tego związku pochodziła ich córka Zofia, która później wyszła za mąż za Stanisława Jankowskiego.

Stanisław Garlicki spoczywa w grobowcu rodzinnym, w którym znajduje się również jego żona i córka, na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 210–V–3.

Publikacje

Stanisław Garlicki, jako jeden z wybitniejszych przedstawicieli nauki, pozostawił po sobie szereg znaczących prac. Wśród jego publikacji można wyróżnić:

  • wstęp do geometrii wykreślnej, 1922 (podręcznik),
  • geometria rzutowa,
  • geometria wykreślna.

Przypisy

  1. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984 r. ISBN 83-03-00758-0.

Oceń: Stanisław Garlicki (1875–1935)

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:14