Janusz Supniewski


Janusz Wiktor Supniewski, urodzony 17 października 1899 roku w Płocku, to postać, która wpisała się na stałe w historię polskiej medycyny i farmakologii. Jego życie zakończyło się 3 czerwca 1964 roku w Krakowie.

Był nie tylko wybitnym lekarzem i chemikiem, ale również znakomitym organizatorem nauki. Supniewski odegrał kluczową rolę w rozwoju farmakologii w Polsce, stając się pierwszym kierownikiem Zakładu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk.

Życiorys

Janusz Supniewski przyszedł na świat w rodzinie Michała, który był urzędnikiem miejskim, oraz Antoniny z Widulińskich. W 1917 roku zakończył naukę w gimnazjum Macierzy Polskiej, zlokalizowanym w Płocku, a następnie rozpoczął studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Jednakże już w roku 1918 przerwał swoją edukację, decydując się na ochotniczy wstęp do Wojska Polskiego, w którym brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Od 1920 roku pracował w Sanatorium PCK w Zakopanem, a następnie został zatrudniony w Szpitalu Chorób Zakaźnych w Płocku. Po powrocie do studiów w 1921 roku, zakończył je z sukcesem w 1925, zdobywając tytuł doktora nauk medycznych. W tym samym czasie łączył studia z pracą w różnych instytucjach medycznych. W latach 1926-1927 kontynuował naukę w University of Illinois, gdzie uzyskał doktorat z chemii. W 1929 roku zrobił habilitację na Uniwersytecie Jagiellońskim, a już rok później objął stanowisko profesora i kierował Zakładem Farmakologii.

W dniu 6 listopada 1939 roku, Janusz Supniewski został zatrzymany przez gestapo razem z grupą krakowskich naukowców i trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Po jego uwolnieniu w lutym 1940, pracował w jednej z aptek w Krakowie oraz w Ubezpieczalni Społecznej. Po zakończeniu II wojny światowej, powrócił na Uniwersytet Jagielloński, gdzie zyskał miano wykładowcy, a także kilkukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Farmacji.

Od 1930 roku był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1952 roku miał status członka korespondenta. W 1961 roku został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Janusz Supniewski był nie tylko organizatorem, ale również pierwszym dyrektorem Zakładu Farmakologii PAN, funkcję tę pełnił od 1954 do końca życia. W latach 1938-1939 pracował jako doradca naukowy w Krakowskich Zakładach Farmaceutycznych „Polfa”.

Jego prace badawcze oraz współpraca z przemysłem farmaceutycznym przyczyniły się do opracowania syntetycznych metod produkcji wielu nowatorskich leków. Koncentrował się głównie na lekach przeciwdziałających gruźlicy, nowotworom i cukrzycy, a także na antybiotykach. W polskim leczeniu wprowadził takie substancje jak meskalina, chloromycetyna, izoniazyd oraz kwas askorbinowy.

Janusz Supniewski jest również autorem(wkłady) około 300 prac naukowych, w tym takich dzieł jak: „Farmakologia” (1935), „Receptura” (1957), „Badania nad miażdżycą doświadczalną” (przeprowadzane w latach 1956-61) oraz podręcznika „Preparatyka nieorganiczna”, wydanego przez PWN (1958).

Odszedł z życia w Krakowie i spoczął w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXVII-płd1-1).

Ordery i odznaczenia

Janusz Supniewski, jako wybitna postać, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które podkreślają jego zasługi. Wśród nich znajdują się:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1951 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 13 stycznia 1955 roku.

Przypisy

  1. Ryszard WitoldR.W. Gryglewski Ryszard WitoldR.W., MarcinM. Dolecki MarcinM., Supniewski Janusz Wiktor [online], Giganci Nauki [dostęp 06.05.2024 r.]
  2. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 06.05.2024 r.]
  3. Jan Wiktor Tkaczyński (red.): Pro Memoria II. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na Cmentarzu Rakowickim i Salwatorskim 1803–2015. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 243.
  4. Karolina Grodziska: Opis trasy zwiedzania cmentarza Rakowickiego. [w:] Cmentarz Rakowicki w Krakowie, Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa, Agencja Omnipress Warszawa 1988, s. 134.
  5. Teresa Stanisławska, Jan Adamczewski: Kraków ulica imienia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „BIK”, 2000, ISBN 83-87023-08-6.
  6. Institute of Pharmacology – History. [dostęp 05.05.2012 r.]
  7. Jan Wojnowski (redaktor naczelny): Wielka encyklopedia PWN – Tom 26. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 251. ISBN 83-01-14347-9.
  8. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13.01.1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.
  9. M.P. z 1951 r. nr 75, poz. 1032 „za wybitną działalność naukową”.

Oceń: Janusz Supniewski

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:15