Maciej Żurowski

---

Życiorys

Maciej Żurowski po zakończeniu nauki w gimnazjum humanistycznym im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, zrealizował swoje ambicje edukacyjne, podejmując studia w Seminarium Filologii Romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim w 1933 roku. W 1937 roku uzyskał stopień magistra filozofii, co otworzyło przed nim wiele drzwi w świecie nauki. Jako stypendysta Instytutu Włoskiego miał okazję spędzać letnie miesiące we Florencji, a kolejne stypendium, tym razem rządu francuskiego (1937/1938), pozwoliło mu na naukę na Sorbonie w Paryżu. Tam miał zaszczyt uczyć się pod okiem wybitnych osobistości, takich jak Stanisław Wędkiewicz, Jean Fabre oraz Daniel Mornet.

W czerwcu 1939 roku ukończył obronę pracy doktorskiej zatytułowanej Les poèmes hermétiques de Stéphane Mallarmé; jednak formalną promocję otrzymał dopiero w 1946 roku. Wszędzie tam, gdzie przebywał, dokształcał się i rozwijał swoje zainteresowania literackie, a także wspierał młodszych uczniów. Okres II wojny światowej był okresem trudnym – przez większość czasu mieszkał z rodzicami w Płocku, jednak cztery miesiące spędził w więzieniu z powodu próby nielegalnego przekroczenia granicy Generalnej Guberni. Po różnych przenosinach, w tym do Warszawy oraz w okolice Opatowa, prowadził tajne komplety dla młodzieży. Po wojnie dotarł do Krakowa, gdzie przez następne lata kontynuował swoją karierę akademicką.

Po powrocie do Warszawy, Żurowski został zatrudniony w Seminarium Filologii Romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pracował kolejno jako starszy asystent (1946–1948), wykładowca (1951–1955) oraz profesor literatury francuskiej (1955–1985). Był również zaangażowany w kierowanie studium doktoranckim na Wydziale Polonistyki. W latach 1948–1951 pracował w Ministerstwie Oświaty oraz w Instytucie Badań Literackich PAN, a także był związany z wydawnictwami „Książka” i „Książka i Wiedza”, gdzie kierował działem literackim. Po przejściu na emeryturę, nadal aktywnie uczestniczył w życiu akademickim, wykładając literaturę hiszpańską na Uniwersytecie Śląskim (1985–1990) oraz Uniwersytecie Poznańskim (1990–1994).

Żurowski był autorem licznych artykułów naukowych publikowanych w polskich i francuskich pismach, w tym na temat twórczości Fryderyka Chopina. Uczestniczył również w inicjowaniu oraz redagowaniu wielu czasopism; był współzałożycielem i redaktorem naczelnym „Kwartalnika Neofilologicznego” od 1954 roku. Swoim zaangażowaniem przyczynił się do powstania „Przeglądu Humanistycznego” (1957–2003), „Poezji” (1972–1980) oraz „Les Cahiers de Varsovie” (1972–2003). Jego prace translatorskie obejmowały twórczość wielu znakomitych francuskich autorów, takich jak Stéphane Mallarmé, Marcel Proust, Jean Giraudoux, Guillaume Apollinaire oraz Lautréamont.

W swojej bogatej działalności opublikował między innymi antologie Arcydzieła francuskiego średniowiecza (Warszawa 1968) oraz Symbolizm francuski (Warszawa 1988). W życiu osobistym był mężem Barbary Heleny ze Strynkiewiczów, która odeszła w 2022 roku. Zmarł w Warszawie i został pochowany 17 maja 2003 roku na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze A23-11-6.

Publikacje (wybór)

Oto wybór publikacji, które są dowodem na bogaty wkład Macieja Żurowskiego w literaturę oraz krytykę literacką. Zawierają one różnorodne analizy i interpretacje, które przyczyniają się do zrozumienia wielu kierunków artystycznych i literackich.

• Les poèm es hermétiques de Stéphane Mallarmé. Essai d’interprétation, Warszawa 1947,
• „Pani Bovary” i rozwój powieści nowoczesnej, „Przegląd Humanistyczny” 1958, nr 4, s. 17–44,
• Apollinaire w czterdziestolecie śmierci, „Przegląd Humanistyczny” 1958, nr 6, s. 47–80,
• Stendhal i powieść francuska dziewiętnastego wieku, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1960, nr 2/5, s. 43–76,
• Norwid i symboliści, „Przegląd Humanistyczny” 1964, nr 4, s. 101–125,
• Reverdy, „Przegląd Humanistyczny” 1970, nr 6, s. 73–104,
• Ezra Pound, „lepszy rzemieślnik”, „Przegląd Humanistyczny” 1974, nr 6, s. 89–112,
• Aktualna problematyka manieryzmu w historii literatury, [w:] Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, Wrocław 1974, s. 77–95,
• Boy i Balzac, „Przegląd Humanistyczny” 1975, nr 3, s. 71–81,
• Ostatni poemat Mallarmégo, „Poezja” 1975, nr 7/8, s. 62–65,
• Nadrealizm polski, „Poezja” 1975, nr 9, s. 47–49,
• Lautréamont i Mickiewicz, „Przegląd Humanistyczny” 1977, nr 1, s. 25–43,
• Les rapports de la poésie et de la peinture à l’époque du symbolisme : questions de méthode, „Les Cahiers de Varsovie” 1978, nr 5, s. 71–88,
• Le surréalism e comme problème de littérature comparée, „Les Cahiers de Varsovie” 1980 : 6, s. 23–55,
• L 'intertextualité, ses antécédents et ses perspectives, „Kwartalnik Neofilologiczny” 1983, nr 2, s. 111–125,
• Hopkins, Mallarmé, Norwid, „Poezja” 1983, nr 4/5, s. 184–191,
• Apollinaire sur les chemins du monologue intérieur, „Les Cahiers de Varsovie” 1984, nr 11, s. 123–133,
• Mallarmé et le problème de l’interprétation plurielle, [w .] Approches m éthodologiques de la recherche littéraire, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1985, nr 697, s. 121–132,
• Christian Sénéchal, critique des années trente, [w:] Irruption de l’Histoire dans la littérature, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1986, nr 807, s. 33–45,
• Le périple géographique et idéologique de Gyorgy Lucâcs, „Les Cahiers de Varsovie” 1991 : 22, s. 215–231,
• Kochanowski e Licofrone, [w:] Il Rinascimento in Polonia, Napoli 1994, s. 93–115,
• „Cieplarnie” Maeterlincka w Polsce na przełomie stuleci, [w:] Symbolizm francuski i Młoda Polska, Warszawa 1994, s. 65–96,
• Chopin et Mochnacki : une amitié dans la mêlée romantique, [w:] La Fortune de Frédéric Chopin, Paris 1994, s. 11–16,
• Le haïkaï en France, un confluent de la modernité, [w:] Les oubliés de la modernité, Paris-Varsovie 1997, s. 25–38,
• Cendrars, Apollinaire, Marinetti… une trajectoire de la modernité, [w:] Blaise Cendrars au vent d ’Est, Warszawa 2000, s. 131–157.

Ordery i odznaczenia

Maciej Żurowski został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, które świadczą o jego wkładzie w życie publiczne oraz zaangażowaniu na rzecz kraju. Poniżej znajduje się lista jego wyróżnień:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955),
• Order Narodowy Zasługi (Francja).

---

Oceń: Maciej Żurowski

---