Stanisław Gurbski

Wojsko i służby mundurowe

Stanisław Henryk Gurbski, który urodził się 31 października lub 12 listopada 1871 roku w Płocku, to postać, która w znaczący sposób wpisała się w historię Polski. Zmarł w 1940 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek jako generał brygady Wojska Polskiego oraz aktywny działacz na rzecz niepodległości kraju.

Oprócz swojej kariery wojskowej, Gurbski był także uznawanym doktorem medycyny, co podkreśla jego wszechstronność oraz zaangażowanie w różnorodne aspekty życia społecznego.

Życiorys

Stanisław Gurbski przyszedł na świat 12 listopada 1871 roku w Płocku, które wówczas pełniło rolę stolicy guberni płockiej, w rodzinie Jana, rejenta, oraz Ludwiki Henryki z hr. Skarbków. Jego edukacja miała miejsce w rodzinnym mieście, gdzie uzyskał maturę. W 1898 roku ukończył studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Dorpackiego, zdobywając dyplom lekarza. Cztery lata później, w tej samej uczelni, uzyskał tytuł doktora medycyny, będąc przy tym aktywnym członkiem korporacji akademickiej Konwent Polonia.

Od 13 lutego 1899 roku pełnił służbę jako oficer rezerwy rosyjskiej służby zdrowia. W 1904 roku, 28 lutego, został powołany do czynnej służby w armii rosyjskiej i pełnił ją do 1906 roku, pracując w szpitalu polowym w Harbinie na stanowisku starszego ordynatora. W tym czasie zdobył tytuł chirurga polowego. Z dniem 4 września/17 września 1905 roku został mianowany asesorem kolegialnym (ros. Коллежский асессор), co odpowiadało rangi kapitana w armii, z datą starszeństwa przypadającą na 1 grudnia/14 grudnia 1902 roku. Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do praktyki cywilnej jako lekarz.

W dniu 17 lipca 1914 roku znowu został zmobilizowany i pełnił rolę naczelnego lekarza szpitala frontowego na Froncie Kaukaskim. Następnie, 5 sierpnia/18 sierpnia 1917 roku, został oddelegowany do Oddziału Sanitarnego Komitetu do spraw formowania Wojska Polskiego. 26 września tego samego roku zgłosił się do dyspozycji naczelnego lekarza I Korpusu Polskiego w Rosji. Na podstawie rozkazu naczelnika Wydziału Sanitarnego Frontu Zachodniego z 5 grudnia 1917 roku, Gurbski otrzymał nominację na naczelnego lekarza polskiej Dywizji Ułanów. 18 stycznia 1918 roku objął stanowisko naczelnego lekarza korpusu z tytułem generała podporucznika lekarza. Dodatkowo, 3 marca tegoż roku został mianowany naczelnym chirurgiem korpusu. 26 czerwca 1918 roku, w wyniku demobilizacji, zakończył służbę wojskową.

25 listopada 1918 roku, rozkazem szefa Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych, generała podporucznika lekarza Bronisława Malewskiego, Gurbski podjął obowiązki lekarza naczelnego Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. Poza tym, został członkiem Komisji Kwalifikacyjnej dla lekarzy, którzy pragnęli wstąpić do Wojska Polskiego. Z dniem 1 maja 1922 roku został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu generała brygady, zaliczając się do Rezerwy Armii, co oznaczało jego zwolnienie z aktywnej służby.

W dniu 17 września 1925 roku Gurbski ofiarował Centralnej Bibliotece Wojskowej w Warszawie dzieło autorstwa Jerzego Kossaka, zatytułowane „Wizja Napoleona”. W 1932 roku przeszedł na stan spoczynku, co oznaczało jego zwolnienie z obowiązku służby wojskowej. Osiadł w Warszawie, a w późniejszych latach był jednym z założycieli oraz długoletnim pracownikiem renomowanej placówki medycznej „Omega”. Stanisław Gurbski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 80-5-22,23).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Gurbski otrzymał szereg wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w różne dziedziny, w tym działalność wojskową oraz medyczną. Poniżej przedstawiamy listę jego odznaczeń:

  • Krzyż Niepodległości – przyznany 9 października 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
  • Krzyż Walecznych nr 40335 – nadany 28 kwietnia 1922,
  • Złoty Krzyż Zasługi – otrzymany 15 grudnia 1925 „za zasługi położone na polu działalności lekarskiej wśród wojska”,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Odznaka Pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji,
  • Odznaka Pamiątkowa Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej,
  • Odznaka Honorowa Wojskowej Szkoły Sanitarnej,
  • Medal Zwycięstwa – przyznany 18 kwietnia 1925,
  • Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia – otrzymany 20 marca/2 kwietnia 1916,
  • Order Świętej Anny 2 stopnia – nadany 19 grudnia 1915/1 stycznia 1916,
  • Order Świętego Stanisława 2 stopnia – przyznany 22 listopada/5 grudnia 1915,
  • Order Świętej Anny 3 stopnia – nadany 25 września/8 października 1915,
  • Order Świętego Stanisława 3 stopnia – przyznany 11 marca/24 marca 1915,
  • Jasnobrązowy Medal Pamiątkowy Wojny Rosyjsko-Japońskiej 1904–1905 (ros. Медаль «В память русско-японской войны»).

Każde z tych odznaczeń było wyrazem uznania dla jego poświęcenia oraz zaangażowania w sprawy kraju, zarówno podczas wojen, jak i w służbie medycznej.

Przypisy

  1. Cenny dar gen. Gurbskiego dla Centralnej Biblioteki Wojskowej, „Polska Zbrojna” Nr 259 z 21.09.1925 r., s. 2.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 25 z 05.08.1922 r., s. 588.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 21 z 15.07.1922 r., s. 506.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 9 z 04.02.1926 r., s. 45.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 44 z 18.04.1925 r., s. 210.
  6. Ludwik Zembrzuski, Złota Księga Korpusu Sanitarnego Polskiego 1797–1918, Departament Sanitarny Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1927, s. 161.
  7. M.P. z 1925 r. nr 296, poz. 1252.
  8. M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255.
  9. Cmentarz Stare Powązki: JAN GURBSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 07.03.2020 r.]
  10. „Album Polonorum” - spis członków korporacji akademickiej Konwent Polonia, tom I, 1828–1940.
  11. Kolekcja, s. 4, 28.
  12. Kolekcja, s. 6, 30, 44.
  13. Kolekcja, s. 24.
  14. Kolekcja, s. 35, 40, 77.
  15. Kolekcja, s. 36.
  16. Kolekcja, s. 37.
  17. Kolekcja, s. 43.
  18. Kolekcja, s. 51.
  19. Kolekcja, s. 52.
  20. Kolekcja, s. 71.
  21. Kolekcja, s. 71–75.
  22. Kolekcja, s. 90–93.

Oceń: Stanisław Gurbski

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:7