Jan Oberfeld, urodzony 31 sierpnia 1896 roku w Płocku, to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski, szczególnie w kontekście jej walki o niepodległość.
Był żołnierzem Legionów Polskich, co świadczy o jego zaangażowaniu w sprawy kraju w trudnych czasach. Jako kapitan piechoty Wojska Polskiego, pełnił istotną rolę w strukturach wojskowych, a jego działalność nie ograniczała się jedynie do obowiązków wojskowych.
Oberfeld był również działaczem niepodległościowym, co wskazuje na jego determinację i wkład w walkę o suwerenność Polski. Jego odwaga i poświęcenie zostały docenione poprzez nadanie mu Orderu Virtuti Militari, co jest najwyższym odznaczeniem wojskowym w Polsce.
Niestety, jego życie zakończyło się w 1942 roku w Warszawie, pozostawiając trwały ślad w historii walki o wolność narodową.
Życiorys
Jan Oberfeld przyszedł na świat 31 sierpnia 1896 roku w Płocku, w rodzinie Rudolfa (Chaima Rubina) (1859–1933), który był adwokatem oraz Franciszki z Bernsztajnów. Edukację rozpoczął w płockim gimnazjum filologicznym, prowadzonym przez Macierz Polską. Już od 1913 roku angażował się w konspirację młodzieżową, w której wydawał pisemka niepodległościowe, drukowane na hektografie.
W kwietniu 1915 roku wstąpił do II Brygady Legionów Polskich, a jego przydział trafił do V batalionu 7 pułku piechoty. Jego odwaga w walkach pod Radawczykiem w 1915 roku została uhonorowana odznaczeniem Orderem Virtuti Militari. Po kryzysie przysięgowszym w 1917 roku został internowany w Szczypiornie oraz Łomży. Po zwolnieniu z tegoż internowania w marcu 1918 roku, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, gdzie działalność prowadził w Płocku, a później w Warszawie.
W listopadzie 1918 roku zdecydował się na służbę w 1 pułku polowej artylerii lekkiej, gdzie przyjął rolę instruktora i brał aktywny udział w walkach pod Lwowem. Już 7 czerwca 1920 roku objął dowództwo 4. kompanii VI Lwowskiego Baonu Etapowego. W kolejnych miesiącach uczestniczył w starciach z bolszewikami na froncie południowym oraz przyczynił się do walk nad Seretem, w tym szczególnie dramatycznych potyczkach, które miały miejsce na przełomie lipca i sierpnia nad Strypą oraz w nieudanych bojach o Słobódkę Janowską, a także pod Chmielówką.
Do roku 1922 pełnił funkcję dowódcy kompanii 25 batalionu Straży Celnej, który następnie otrzymał miano 25 batalionu Straży Granicznej. W tymże czasie został przeniesiony do 52 pułku piechoty w Złoczowie, gdzie zajmował różne kluczowe stanowiska takie jak dowódca plutonu, dowódca kompanii, zastępca dowódcy batalionu oraz dowódca szkoły podoficerskiej. Po zwolnieniu ze służby we wrześniu 1930 roku, pozostał w rezerwie przydzielony do dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, a 31 maja 1931 roku przeszedł w stan spoczynku.
W roku 1934, jako oficer w stanie spoczynku, figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Płocku, a jego przydział znajdował się w Oficerskiej Kadrze Okręgowej Nr I, w której był „przewidziany do użycia w czasie wojny”. W Płocku mieszkał przy placu Kanonicznym 5, a od 1937 roku osiedlił się w Warszawie przy ul. Chocimskiej 31 m. 7.
W 1931 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas września 1939 roku wziął udział w obronnych walkach w Warszawie, angażując się także w działalność ruchu oporu. Niestety, w sierpniu 1942 roku został aresztowany przez gestapo, następnie osadzony na Pawiaku, gdzie zginął. Miejsce jego spoczynku jest nam nieznane.
Jan Oberfeld był w związku małżeńskim z Anielą z Markowiczów, jednak nie doczekał się potomstwa.
Ordery i odznaczenia
Jan Oberfeld otrzymał szereg zaszczytnych odznaczeń oraz medali, które świadczą o jego wyjątkowym wkładzie w obronę i odbudowę państwa. Poniżej znajduje się lista najważniejszych wyróżnień, które zostały mu przyznane:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6620,
- Krzyż Niepodległości – 2 maja 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Odznaka „Za wierną służbę”,
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych.
Te odznaczenia stanowią nie tylko uhonorowanie jego osobistych osiągnięć, ale także przypomnienie o trudnych czasach, w których przyszło mu służyć.
Przypisy
- M. Gałęzowski, Jan Oberfeld [w:] idem, „Tam, gdzie największe niebezpieczeństwo, szedł pierwszy”. Sylwetki Żydów – uczestników walk o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921, Warszawa: IPN, 2024, s. 35
- M. Gałęzowski, Jan Oberfeld [w:] idem, „Tam, gdzie największe niebezpieczeństwo, szedł pierwszy”. Sylwetki Żydów – uczestników walk o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921, Warszawa: IPN, 2024, s. 30
- M. Gałęzowski, Jan Oberfeld [w:] idem, „Tam, gdzie największe niebezpieczeństwo, szedł pierwszy”. Sylwetki Żydów – uczestników walk o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921, Warszawa: IPN, 2024, s. 27-28
- Rudolf Oberfeld. Fundacja Nobiscum, 13.11.2019 r. [dostęp 14.10.2022 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 14.10.2022 r.]
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 15 z 11.11.1928 r., s. 413.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 20.09.1930 r., s. 288.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 03.08.1931 r., s. 247.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 66, 206.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 329, 843.
- Bąbiński 1929, s. 82.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636.
- M.P. z 1933 r. nr 102, poz. 123.
- Kolekcja, s. 9.
- Kolekcja, s. 4.
- Kolekcja, s. 3.
- Kolekcja, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stefan Zawidzki | Irena Kowalska-Wuttke | Tadeusz Tomaszewski (cichociemny) | Kazimierz Kowalski (1885–1967) | Leonard Siwanowicz | Marian Ambroziak | Mieczysław Bem | Stanisław Gurbski | Feliks Stawicki | Antoni Gradowski | Leon Dunin-Wolski | Feliks Kwiatek | Piotr Pełka | Stefan Bronarski | Stanisław Gustowski | Stefan Michalski (pułkownik) | Stanisław Wrzaliński | Józef Pętkowski | Piotr Fajkowski | Józef OxińskiOceń: Jan Oberfeld