Józef Zygmunt Pętkowski, który przyszedł na świat 28 listopada 1894 roku w Płocku, jest postacią o znacznym znaczeniu w historii Polski. Jako podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, odegrał istotną rolę w armii, przyczyniając się do jej rozwoju i obrony kraju.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie w kwietniu 1940 roku, kiedy to stał się ofiarą zbrodni katyńskiej, jednego z najmroczniejszych epizodów w dziejach II wojny światowej. Jego historia jest nie tylko opowieścią o honorze i odwadze, ale również przypomnieniem o tragicznym losie wielu polskich oficerów tamtych czasów.
Życiorys
Józef Pętkowski przyszedł na świat 28 listopada 1894 roku w Płocku, w rodzinie, której głową był Józef (zm. 1942) oraz jego żona, Maria z Wolffów. W 1912 roku ukończył 7-klasową szkołę handlową w Będzinie, uzyskując maturę, co otworzyło przed nim nowe horyzonty edukacyjne. Już w 1913 roku udał się do Belgii, aby rozpocząć studia na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Gandawie. W tym samym roku, od 10 stycznia, zaczął także swoją służbę wojskową w Strzelcu w plutonie w Gandawie.
Nie długo jednak cieszył się edukacją i wolnością, ponieważ w 1914 roku został uwięziony przez Niemców w Aachen. Mimo to, 28 października tego samego roku wstąpił do Batalionu Uzupełniającego w Częstochowie i szybko został przydzielony do 1 pułku Legionów. Jego droga wojskowa kontynuowała się w 1915 roku, kiedy to przeniesiono go do 1 Pułku Ułanów, w którym służył aż do 20 lipca 1917 r. W sytuacji złożonej, od 5 lutego do 31 marca 1917 roku uczestniczył w kawaleryjskim kursie oficerskim przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ten ukończył z wynikiem dostatecznym, posiadając wówczas stopień wachmistrza.
Po kryzysie przysięgowym, od 21 lipca 1917 do 30 stycznia 1918 roku, Pętkowski był internowany w Szczypiornie oraz Łomży. Po zwolnieniu z internowania, przez jeden semestr studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W listopadzie 1918 roku, pełniąc funkcję komendanta POW Okręgu Piotrowskiego, aktywnie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców, co świadczy o jego zaangażowaniu w walkę o niepodległość.
Następnie służył w 1 Pułku Szwoleżerów, a od lipca 1920 roku w sztabie 7 Brygady Jazdy, gdzie pełnił ważne funkcje jako oficer operacyjny i informacyjny. W latach 1922–1924 był słuchaczem III Kursu Normalnego w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po pomyślnym ukończeniu kursu oraz uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, 1 października 1924 roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu.
Jego kariera wojskowa rozwijała się dynamicznie, ponieważ 18 lutego 1928 roku awansował na majora z datą starszeństwa na 1 stycznia 1928 roku, zajmując 47. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. W 1929 roku objął stanowisko szefa sztabu 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu, a po jej rozwiązaniu, 27 kwietnia tego samego roku, został przeniesiony do Brygady Kawalerii „Poznań” na to samo stanowisko. 31 marca 1930 roku podjął praktykę liniową w 7 pułku strzelców konnych w Poznaniu, gdzie dowodził szwadronem liniowym. Od 1 kwietnia 1931 roku pełnił funkcję drugiego oficera sztabu inspektora armii, generała dywizji Leona Berbeckiego, z siedzibą w Warszawie.
W dniu 14 listopada 1935 roku Pętkowski został mianowany zastępcą dowódcy 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie. Tuż przed wybuchem II wojny światowej, 1 lutego 1939 roku, objął dowództwo 19 pułku Ułanów Wołyńskich w Ostrogu. W czasie kampanii wrześniowej dowodził swoim pułkiem, a w późniejszym etapie brał udział w działaniach w Grupie Operacyjnej Kawalerii pod dowództwem generała Andersa. Niestety, stał się on również jeńcem obozu w Starobielsku i zmarł jako ofiara mordu katyńskiego.
Ordery i odznaczenia
Józef Pętkowski otrzymał wiele istotnych odznaczeń i orderów za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy listę wyróżnień, które przyczyniły się do uznania jego dokonań:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 13438,
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934),
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie, 1921),
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939),
- Srebrny Krzyż Zasługi (3 sierpnia 1928),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 (1928),
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928),
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938),
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936).
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Wrzaliński | Stefan Michalski (pułkownik) | Stanisław Gustowski | Stefan Bronarski | Piotr Pełka | Feliks Kwiatek | Leon Dunin-Wolski | Jan Oberfeld | Stefan Zawidzki | Irena Kowalska-Wuttke | Piotr Fajkowski | Józef Oxiński | Mieczysław Kłosiński | Stanisław Wiloch | Eugeniusz Płuszczewski | Stanisław Korwin-Szymanowski | Władysław Jakubowski (żołnierz) | Adam Górski (chorąży) | Eugeniusz Romiszewski | Franciszek BobińskiOceń: Józef Pętkowski