Stefan Bronarski

---

Życiorys

Stefan Bronarski był osobą o wyrazistym życiorysie, synem Teodora Bronarskiego oraz Heleny z domu Pilarska. Jego edukacja rozpoczęła się w Szkole Ćwiczeń, a następnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku. W latach 1937–1938 odbył służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Pułtusku, co stanowiło przygotowanie do dalszej służby wojskowej.

Po wybuchu II wojny światowej rozpoczął studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, które jednak przerwał z powodu konfliktu zbrojnego. Uczestniczył w obronie Warszawy w 1939 roku i po zdobyciu stolicy został wzięty do niewoli przez Niemców, przebywając krótko w obozie jenieckim Aupitz koło Berlina. Pod koniec 1939 roku powrócił do Warszawy, gdzie aktywnie włączył się w działalność konspiracyjną poprzez wstąpienie do TAP.

W 1942 roku Bronarski został członkiem Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), gdzie angażował się w działalność strukturalną w Płocku, a później w Pułtusku. Po scaleniu NSZ z Armią Krajową wiosną 1944 roku, objął stanowisko szefa Kedywu w sztabie Inspektoratu Płocko-Sierpeckiego AK. Po zajęciu ziem polskich przez Armię Czerwoną, kontynuował swoją działalność w konspiracji.

W styczniu 1945 roku został zastępcą komendanta Podokręgu Północnego NZW, a w 1946 roku objął funkcję komendanta nowo utworzonego Okręgu XXIII Mazowsze Zachodnie NZW. Wprowadził tzw. patrole, które walczyły z bezprawiem w powiatach takich jak: Lipno, Mława, Płock, Płońsk, Rypin, Sierpc i Włocławek. 5 lipca 1946 roku jego oddział rozbił posterunek Milicji Obywatelskiej w Lipnie.

Jednak trudna rzeczywistość powojennego okresu doprowadziła do jego aresztowania w dniu 26 września 1948 roku przez Urząd Bezpieczeństwa. Razem z innymi członkami komendy Okręgu został oskarżony o przynależność do „nielegalnych organizacji AK i NSZ”, a także o współpracę z Niemcami oraz walkę z „patriotycznie nastawionymi partyzantami GL i AL”. Po brutalnym śledztwie, 3 lipca 1950 roku, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na 5-krotną karę śmierci.

Ostatecznie, 18 stycznia 1951 roku został stracony w więzieniu mokotowskim. Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Kwaterze „Na Łączce”, co stanowi świadectwo jego tragicznej, ale znaczącej historii.

---

Oceń: Stefan Bronarski

---